تخیل ادبی کهن‌الگوی آتش در داستان سیاوش از منظر گاستون باشلار

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد /دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت‌شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین‌حال که به جهان مادی و مسائل روز می‌اندیشد، به دنیای شعر و شاعری و خیال پردازی شاعرانه نیز می‌پردازد. تأکید باشلار بر تحلیل‌های مربوط به تخیل آتش، یادآور دیدگاه‌های کارل گوستاویونگ است. در باور وی، آتش عنصری است که می‌تواند به روشی دوگانه اعتبار یابد که ضد یکدیگرند؛ هم مظهر خیر است و هم نمود شر، در بهشت می‎درخشد و در دوزخ می‌سوزد، هم راحت است و هم عذاب. باشلار بر این باور است که هر شاعری به یکی از عناصر چهارگانه توجه دارد و برای بازشناسی شاعران اصیل، باید به میزان نزدیکی و دوری ایشان از این عناصر توجه کرد. در حقیقت هدف نقد ادبی گاستون باشلار، تربیت خواننده، برای بهترخواندن اثر و یافتن همگرایی‌های علم و روان‌شناسی و تخیل در ادبیات است؛ به این ترتیب، این مقاله با نگاهی به عنصر آتش در داستان سیاوش به تفسیر و تبیین پنداره‌های آغازین تخیل انسان از نگاه فردوسی ‌می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Literary Imagination of Archetype of Fire in the Story of Siavash, Based on the Views of Gaston Bachelard

نویسنده [English]

  • susan poorshahram
hakim sabzevari university
چکیده [English]

Fire played an important role in the lives of Indo-Europeans in the ancient; at the time of Zarathustra, it was considered as the representation of hygiene and purity. In Mazdayasna it is the symbol of life. Strength and power, brilliance and imperishability, purity and cleansing are among other factors that would attract human attention to the fire. Gaston Bachelard (1884 to 1962) is a French epistemologist, philosopher, literary critic and an earlier structuralist who simultaneously considers the material world and the issues of the daily life and also explores the world of poetry and poetic imagination. Bachelard emphasis on analyzes of fire imagination, reminds the interpretations of Karl Gustav Yung. In his opinion, the fire in an element which can be validated in a contradictory, dual manner: it is the emblem of virtue and the embodiment of evil, it glows in heaven and burns in hell, and it is both convenience and agony. Bachelard believes that every poet pays attention to one of the four elements and, to recognize the true poet, one must consider their degree of distance and closeness to these elements. In fact, the purpose of literary criticism of Gaston Bachelard is to train the reader to better understand works of art and to find the convergences of science, psychology and literary imagination; Thus, by looking at the fire element in the story of Siavash, this article attempts to explain the earlier notions of human imagination in the magnum opus of Ferdowsi

کلیدواژه‌ها [English]

  • Archetype
  • Gaston Bachelard
  • fire
  • Siavash