نقد مکتبی داستان کوتاه مستأجر بر مبنای ویژگی‌های رئالیسم و ناتورالیسم

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادبیات حماسی ،دانشگاه ارومیه

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سمنان

چکیده

فیروزه گل‌سرخی در نخستین مجموعه داستان خود به نام من یک سایه‌ام بیشتر به مضامین اجتماعی و روابط آدم‌ها در اجتماع و جبر محتوم پرداخته است. یکی از داستان‌های برجسته‌ی این مجموعه مستأجر است. در این داستان به دلیل بیان مضامین اجتماعی با نگاه منتقدانه و جامعه‌شناختی، مؤلفه‌های رئالیستی و ناتورالیستی به موازات هم حضور یافته‌اند. گل‌سرخی به عنوان نویسنده‌ی رئالیستی، مشکلات اجتماعی را در قالب ادبیّات داستانی بیان می‌کند تا راه حلی برای آن بیابد. مهم‌ترین ویژگی‌های رئالیستی که در داستان مستأجر جلوه یافته‌اند عبارت‌اند از: توجّه به واقعیت‌های عینی، توصیف و تشریح جزئیات، تیپ‌سازی و واقعی بودن شخصیّت‌ها، توجّه به اجتماع معاصر. گل‌سرخی به روایت واقع‌گرایانه بسنده نمی‌کند و بی‌باکانه زشتی‌ها را توصیف کرده، به شـرح منتقدانه‌ی برخی از سنن حاکم بر جامعه می‌پردازد. او در طرح داستان حوادثی را تعبیه می‌کند که باعث بحران‌های آنی می‌شوند و فجایع جبـران‌ناپذیری به بار می‌آورند. این امر باعث می‌شود که مؤلفه‌های ناتورالیستی نیز در داستان حضور یابند و آن را از یک اثر صرفاً رئالیستی به سمت اثری رئالیستی- ناتورالیستی سوق دهد. مهم-ترین مؤلفه‌های ناتورالیستی‌ای که فرصت حضور می‌یابند، عبارت‌اند از: تأثیر محیط، زشت‌نگاری و شکستن حرمت کاذب کلمات، ضدیّت با قراردادهای اخلاقی و مذهبی، فشار لحظه، و پایان فاجعه‌آمیز. این پژوهش با استفاده از شیوه‌ی تحلیلی-توصیفی و گردآوری داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای مؤلفه‌های رئالیستی_ناتورالیستی موجود در داستان مستأجر با دیدی انتقادی بررسی گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Tenant short story based on the characteristics of Realism and Naturalism Abstract

نویسندگان [English]

  • artmiz sayad chamani 1
  • Abdollah hasanzade mirasli 2
1 دانشجوی دکتری حماسی در دانشگاه روزانه ارومیه
2 دانشیار دانشکده ادبیات دانشگاه سمنان
چکیده [English]

Firouzeh Golsorkhi in her first collection of stories called I Am a Shadow focuses more on social concepts and human relationships in society and inevitable determinism. The title of one of the highlights stories in this series is the Tenant. In this story, due to the expression of social themes with a critical and sociological point of view have appeared realist and naturalistic components in parallel. Golsorkhi as realist writer expresses social problems in the form of fiction to find a solution for it. The most crucial realistic features that appear in the story of the Tenant are attention to objective facts, description and explanation of details, characterization and normalness and realism of characters, notice to contemporary society. Golsorkhi does not confine with a realistic narrative and audaciously described ugliness and critically describes some of the traditions that govern society. She embeds events into the story plan that cause immediate crises and result irreparable catastrophes. This fact allows Naturalistic elements to be present in the story and change it from a pure realist work to a realist-naturalist type. The most basic Naturalistic components that are possible they attend are the influence of the environment, to portray ugliness and the breaking of the false sanctity of words, the violation of moral and religious conventions, the pressure of the moment, and the catastrophic end. In this research, the descriptive-analytical method has been used and data collection was done through library studies. Finally, the realist-naturalistic components of the Tenant's story have critically investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Literary school
  • Realism
  • Naturalism
  • Firouzeh Golsorkhi
  • Tenant Story