تحلیل روایی داستان کوتاه «داش‌آکل» بر اساس نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی گرمس

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دوره دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

این مقاله به تحلیل روایی داستان کوتاه «داش‌آکل» نوشتۀ صادق هدایت بر اساس نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی گرمس اختصاص دارد. هدف اصلی این مقاله ‌یافتن سازه‌های داستانی مورد نظر گرمس برای مقایسه‌ی نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی با تکیه بر چگونگی گره‌خوردگی و تأثیرگذاری متقابل آن‌ها و بررسی دلایل شکست در عبور از نظام گفتمانی کنشی به نظام گفتمانی شوشی یا همان چرخۀ گفتمانی در این داستان است. در تحلیل روایی این داستان بر اساس نظام گفتمانی کنشی خواننده شاهد حضور داش‌آکل و کاکارستم به عنوان کنش‌گرهای بالقوه و بالفعلی است که یکی برای حفظ ابژۀ ارزشی پهلوانی و لوطی‌صفتی و دیگری برای بدست آوردن همان ابژۀ ارزشی به صورت موازی رابطه‌ای تعاملی از نوع القایی به میدان‌داری کاکارستم برقرار می‌کنند تا این‌که از میانۀ داستان با نمایان شدن مرجان به عنوان ابژۀ ارزشی دیگر و با درگیر کردن داش‌آکل به عشق، کنش‌های او را به تأخیر می‌اندازد. اما در تحلیل روایی داستان بر اساس نظام گفتمانی شوشی درمی‌یابیم که چگونه کنش‌گر با دریافت ناگهانی میزان زیادی انرژی از طرف ابژۀ ارزشی به شوش‌گر تبدیل می‌شود و پس از طی فرایندهای حسی‌ـ‌ادراکی و ابعاد دیگر گفتمان دچار وضعیتی جدید می‌شود که می‌توان آن را حرکت به سوی وصال معشوق نامید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Narrative Analysis of Short Story of "Dash Akol" Based on Greimas Discourse of State and Action Systems

نویسندگان [English]

  • akbar sayyadkooh 1
  • reza nekoei 2
1 shiraz university
چکیده [English]

The present study was dedicated to a narrative analysis on the short story of "Dash Akol", written by Sadeq Hedayat, based on Greimas discourse of state and action systems. The main aim of this study was to find story structures intended by Greimas for comparing the discourse of state and action systems according to their complication and mutual effectiveness, and to investigate the reasons of failure in moving from discourse of action system to discourse of state system, or in other words, discourse cycle in this story. In the narrative analysis of this story, based on discourse of action system, we found Dash Akol and Kaka Rostam as potential and actual action-states. One of them (Dash Akol) tried to keep a champion value object and generous character, and the other one (Kak Rostam) tried to obtain the same value object in a parallel way through creating an interactive relation of induction kind. But, from the middle of the story, a female character called Marjan, as another value object, involved Dash Akol in a love story, so it caused a delay in the actions of Dash Akol. However, in the narrative analysis of the story, based on discourse of state system, it was found how action-subject

کلیدواژه‌ها [English]

  • narrative analysis
  • Saadegh Herayat
  • "Dash Akol"
  • Greimas
  • discourse of state system