بررسی نقد بوم‌گرایانه داستان‌های علی اشرف درویشیان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج

2 هیئت علمی دانشگاه ولی عصر رفسنجان

3 فارغ التحصیل دانشگاه یاسوج

چکیده

مطالعه در حوزه عناصر اقلیمی و محیطی در ادبیات به شاخۀ جدیدی در تحقیقات ادبی مربوط می­شود که از آن به عنوان نقد زیست­محیطی یاد می­کنند. تفاوت در خاستگاه­های اقلیمی، تمایزات سبکی و فکری و ادبی در آثار نویسندگان را در پی دارد. هرچند دغدغۀ نقد زیست­محیطی بیشتر ارتباط، تأثیر و تأثر ادبیات و محیط زیست است، بنابر گستره دامنۀ این نوع نگاه و تعریف گلوتفتلی از نقد بوم­گرا، این نقد  به ارتباط میان ادبیات و محیط فیزیکی می­پردازد و ویژگی­های اقلیمی هم یکی از عناصر محیط فیزیکی آفرینش­های ادبی است  و زیرمجموعۀ  نقد بوم­گرا به شمار می­رود. این ویژگی­ها در داستان­های علی اشرف درویشیان نشانگر نگاه نویسنده به محیط اطراف و تأثیرپذیری او از حوزه اقلیم و جغرافیای تولید اثر ادبی است که اثر او را از اصالتی بومی­ و بوم­گرایانه  برخوردار می­سازد. درویشیان یکی از نویسندگان قابل توجه در عرصۀ ادبیّات اقلیمی در مکتب داستان­نویسی غرب (کرمانشاه) است. او غالباً در داستان­هایش با توصیف عناصر بومی و اقلیمی، تأثیرات آگاهانه یا ناخودآگاه این عناصر بر ذهن و زبان خود را در قالب باورها و اعتقادات، آداب و سنن، طبیعت بومی، آب و هوا، شکل معماری،  زبان و واژگان و اصطلاحات محلی و بومی و ضرب­المثل­ها بازتاب داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Ecoriticism of Ali Ashraf Darvishian's Works

چکیده [English]

 
Studies on the ecological and environmental elements in the literature are related to a new branch of literary studies known as eco-criticism. The difference in the ecological backgrounds leads to the stylistic, intellectual and literary distinctions of the literary writers. Since eco-criticism mainly concentrates on the relationship and interaction between literature and ecosphere, regarding to the extent of this approach and definition of Gloteftly about this kinds of eco-criticism, it can be said that eco-criticism addresses the relationship between literature and physical environment. In addition, the eco features which are limited to the eco-criticism are the factors of the physical environment of literary works. These features in stories written by Ali Ashraf Darvishian show his attitude toward the surrounding environment as well as the importance and effect of geography and ecology on his works. Darvishian is one of the remarkable writers in the ecological literature, especially in story writing school, in the Western part of Iran, Kermanshah. Accordingly, he reflected his self in a form of beliefs, ideas, customs, habits, native nature, weather, architecture, language, terminology, colloquial expressions and proverbs by describing the native and ecological elements, consciousness or unconsciousness impacts of these elements on the mind and language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AliAshraf Darvishian
  • Ecological Literature
  • Story Writing School of Western Iran (Kermanshah)
پارساپور، زهرا (پاییز 1391). «نقد بوم­گرا، رویکردی نو در نقد ادبی». مجله نقد ادبی. شماره 19. ص 26-7.
پرنیان، موسی (1380). فرهنگ عامۀ کردی (کرمانشاه). کرمانشاه: نشر چشمه هنر و دانش.
داد، سیما (1387). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
درویشیان، علی اشرف (1370). سال­های ابری. جلد 3. تهران: انتشارات اسپرک.
ــــــــــــــ (1370). سال­های ابری. جلد 4. تهران: انتشارات اسپرک.
ــــــــــــــ (1375). فرهنگ کردی کرمانشاهی (کردی، فارسی). تهران: نشر آنزان.
ـــــــــــــ (1377). از ندار تا دارا. تهران: نشر آنزان.
ــــــــــ (1380). گفت وگو با علی اشرف درویشیان. نامه کانون نویسندگان ایران. تهران: نشر آگه.
ــــــــــ (1381). چون و چرا (مجموعۀ مقالات). تهران: نشر اشاره.
ـــــــــــ (1384). قصۀ آن سال­ها (رنگینه، روزنامه دیواری مدرسه ما، گل طلا و کلاش قرمز). تهران: نشرچشمه.
ـــــــــــ (1388). درشتی. تهران: نشر چشمه.
ـــــــــــ (1388). همراه آهنگ­های بابام. تهران: نشر چشمه.
ـــــــــــ (1388). از این ولایت. تهران: نشر چشمه.
دستغیب، عبدالعلی (1383). کالبد شکافی رمان فارسی. چاپ اول. تهران: سوره.
ـــــــــــ (1376). به سوی داستان­نویسی بومی. تهران: حوزۀ هنری.
ـــــــــــ  (1381). «درباره­ ادبیات بومی». ماه­نامه ادبیات داستانی. دوره جدید. شماره دوم.
شیری، قهرمان (1387). مکتب­های داستان­نویسی در ایران. تهران: نشر چشمه.
صادقی شهپر، رضا (مرداد 1389). «نخستین رمان اقلیمی در داستان­نویسی معاصر ایران». کتاب ماه ادبیات. شماره40.
عبدالهیان، حمید (1379). کارنامه نثر معاصر. تهران: نشر پایا.
عبدالهیان، حمید؛ میرصادقی، میمنت (1377). واژه­­نامه هنر داستان­نویسی. تهران: کتاب ممتاز.
مشتاق مهر، رحمان؛ صادقی شهپر، رضا (بهار 1389). «ویژگی­های اقلیمی و روستایی در داستان­نویسی خراسان». جستارهای ادبی. شماره 168.
میرعابدینی، حسن (1377). صد سال داستان­نویسی در ایران. ج 1و2. تهران: نشر چشمه.