تحلیل روایت شناسانۀ داستان حضرت یوسف (ع) با تکیه بر روایت شناسی ساختارگرا

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

چکیده

داستان یکی از موضوعات اساسی و مهم قرآن است و بخش عظیمی از مطالب قرآن کریم به صورت داستان است و به نوعی مانند یک داستان بیان شده، تا اثربخشی آن بر مخاطب بیشتر باشد. داستان در قرآن، کار هنری مستقل و جدای از سایر موضوعات اصلی آن نیست، بلکه ابزاری برای به تحقق رساندن هدف هدایتی و تربیتی است.
داستان حضرت یوسف(ع) از جمله داستان های بلند قرآن است که به نوعی یک رمان قرآنی به حساب می آید و دربردارندة همة عناصر یک رمان است که با بیانی هنری به یک امر معنوی مهم پرداخته است. در این داستان حوادث به گونه ای طراحی شده است که می توان یک تحلیل ساختاری جامع و یک ریخت شناسی همه جانبه از عناصر داستان ارائه داد. پژوهش حاضر می کوشد با بررسی عناصر رمان و تحلیل ساختاری آن در داستان حضرت یوسف، جلوة زیبایی شناسانه و اعجاز قرآن کریم را در بیان مطالب قرآنی بررسی کند و از این طریق شاخصه های مهم داستان پردازی را در قرآن کریم با تکیه بر این سوره تبیین کند. اجمالاً یافته های پژوهش نشان می دهد همة شیوه های داستان پردازی در این سوره(داستان) رعایت شده است؛ شخصیت پردازی آن در طرحی دقیق و منظم دارد، حوادث داستان دارای توالی منظمی هستند، بازگشت زمانی و پیشواز زمانی بدر بخش خواب و رؤیا به طور کامل در این داستان مشاهده می شود و بین جنبة دینی داستان و بعد هنری آن تلفیق منطقی صورت گرفته است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The narration analysis of the story of Joseph relying on the structuralism narration

نویسنده [English]

  • seyyed ali seraj 2
چکیده [English]

Stories are among the most basic and important contents of Qur'an and a major proportion of the content of Qur'an is in the form of stories in order to enhance its efficacy as well as its aesthetic manifestation for the audience. Above all, its main role which is guiding mankind is shining together with its other contents. Therefore, stories in Qur'an are not artistic works independent of other main contents, but only tools among available tools to implement its guidance and educational purposes.
Joseph's story is one of the long stories in Qur'an which to some extent is regarded as a historical novel and includes all the elements of a novel which using an artistic expression has dealt with an important spiritual issue. In this story, incidents have been designed in such a way that a comprehensive structural analysis as well as a full-scale morphology can be presented. This study attempts to investigate Qur'an's aesthetic manifestation and miracle in the expression of Qur'an's contents applying the elements of a novel to and structurally analyzing the Joseph's story and to delineate important features of stories in Qur'an relying on this Sura.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur'an
  • Narration
  • Joseph's story
  • structural analysis of story and its aesthetic manifestation