تفاوت دستور زبان داستان در دو روایت مختلف از داستان «افشین و بودلف»

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 دانشیار

3 دانش آموحته ارشد

چکیده

هدف این مقاله بررسی تطبیقی دستور زبان داستان و ساختار پیرنگ در دو روایت از داستان «افشین و بودلف» در تاریخ بیهقی به قلم ابوالفضل بیهقی، و فرج بعد الشدهًْ اثر قاضی محسن تنوخی است. به نظر می‌رسد اگرچه از نظر گونۀ روایت و نقطۀ دید، تفاوتی در ساختار دستور زبان دو روایت دیده نمی‌شود، اما در واکاوی و تحلیل ساختار دستور زبان دو روایت، از دیدگاه علم روایت شناسیِ ساختارگرا، همواره این نکتۀ جالب ذهن نگارندگان را به خود مشغول کرده بود که با وجود شباهت دستور زبان داستانی در گونۀ روایت و نوع پیرنگ، و مرحلۀ عقد قرار‌داد کنشگران، بین دو روایت تفاوتی موجود است؛ بدین صورت که در روایت تاریخ بیهقی مرحلۀ عقد قرارداد بین کنشگران به صورت ملموس به زبان می‌آید، در حالی که روایت فرج بعد الشدهًْ، فاقد عقد قرارداد بین کنشگران است. نتایج پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی - تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای فراهم آمده است، نشان می‌دهد که با توجه به نظریۀ دو گونۀ روایت دنیای داستان، همسانِ متن‌گرا و کنشگر در هر دو روایت وجود دارد و پیرنگ آنها از نوع فرمول الگوی پیوندی (PN۱=f{s۱→s۲∩o) است، درحالی‌که از نظر دستور زبان داستان و مرحلۀ عقد قرارداد کنشگران، بین دو روایت تفاوتی موجود است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Difference of Story Structure in Two Narrations from "Afhsin and Boodlof"

چکیده [English]

This paper aimed at accomplishing a comparative study toward two narrations "Afshin and Boodlof" from Beyhaqi History by Abolfazl Beyhaqi and also Faraj Badol Shedat by Qazi Mohsen Tanooxi. It seems that since there is no difference in the structure of these stories based on the related plot and point of view, regarding the structuralism narrations as well as the analysis of story structure, we can see such differences in spite of their similarities in the kind of narrations and the contract stage of actors. So, it can be said that such contract is obvious in the narration of Beyhaqi Hisroty however, such contract does not exist in the narration of Faraj Badol Shedat by Qazi Mohsen Tanooxi. The results of this analytical – descriptive and library based study showed that considering the theory of these two kinds of narrations, there are actors in these two stories and they follow this structure "PN1=f{s1→s2∩o", however, there is a difference between them based on the story structure and contract stage of actors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structuralism Narration
  • Story Structure
  • Afshin and Boodlof
  • Pirang

مراجع

استنفورد، مایکل (۱۳۸۶). درآمدی بر تاریخ پژوهی. ترجمة مسعود صادقی. تهران: سمت.
اوحدی، مسعود (۱۳۹۱). روایت‌شناسی سینما و تلویزیون. تهران: دانشکدۀ صدا و سیما.
بیهقی، ابوالفضل (۱۳۵۰). تاریخ بیهقی. به تصحیح دکتر علی‌اکبر فیاض. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
تنوخی، قاضی ابوعلی مُحَسَّن‌بن علی (۱۳۸۷). فرج بعده الشدهًْ. ترجمۀ مولانا حسین‌بن حسین المویدی الدهستانی. تهران: علمیّۀ اسلامیّه.
حسام‌پور، سعید و دهقانیان، جواد (۱۳۹۰). «نگاهی ساختارگرایانه به داستان‌های کاووس». بوستان ادب. شمارۀ ۲. صص ۱۲۲-100.
سلدن، رامان و ویدوسون، پیتر (۱۳۷۳). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. ترجمۀ عباس مخبر. تهران: طرح نو.
عباسی، علی و محمدی، هادی (۱۳۸۰). صمد: ساختار یک اسطوره. تهران: چیستا. 
عباسی، علی (۱۳۸۱). «گونه‌های روایتی». پژوهشنامه ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شمارۀ ۳۳. صص ۷۴-51.
ــــــــــ (۱۳۸۵). «دورنمای روایتی». پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر. شمارۀ ۱. صص ۹۱-75.
قاسمی‌پور، قدرت (۱۳۸۸). «تحلیل ساختار روایتگر و راوی با تکیه بر هفت‌پیکر نظامی». نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. شمارۀ ۲۵. پیاپی ۲۲. صص ۲۰۵-190.
کرمی، محمدحسین (۱۳۸۹). بررسی تحلیلی حکایت‌های تاریخ بیهقی. مشهد: به نشر- انتشارات آستان قدس رضوی.
لینت ولت، ژپ (۱۳۹۰). رساله‌ای در باب گونه
شناسی روایت- نقطۀ دید. ترجمۀ علی‌ عباسی و نصرت حجازی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
مکوئیـلان، مارتین (۱۳۸۸). مجموعه مقالات روایت. ترجمۀ فتاح محمدی. تهران: مینوی خرد.
نجومیان، امیرعلی (۱۳۸۵). «تاریخ، زبان و روایت». پژوهشنامۀ علوم انسانی. شمارۀ ۵۲. صص ۳۱۸-305.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار