منطق روایت‌های ممکن در «سمک عیّار» و «داراب‌نامه»

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

سمک عیّار و داراب‌نامه نخستین روایت‌های منثور حماسی و بازمانده‌ی سنّت روایی گوسانان پارتی هستند؛ حجم بالا و گستردگی عناصر سازه‌ای روایت‌های حماسی و پراکندگی آن‌ها در جای‌جای سمک عیّار و داراب‌نامه سبب گشته، بسیاری از ویژگی‌های برجسته‌ی ادبی و حلقه‌های اتّصال روایی در بطن دو روایت ناپیدا و گم گردد؛ با این حال وجود برخی از مضمون‌های روایی در آغاز و حین جریان رویدادها، دریافت وقایع و فرجام رخدادها را برای خواننده فراهم آورده که در این پژوهش «روایت‌های ممکن» نامیده می‌شوند. پژوهش حاضر کوشیده تا گونه‌ی روایت‌های ممکن را در هفت بخش خواب و رؤیا، طالع‌بینی و پیش‌گویی، دخالت مشیّت الهی، افکار و عقاید متداول، نقش خارق‌العاده و اعجاب‌انگیز، لوحه‌ها و طومارهای خاص و دعا و اجابت آن، مورد بررسی قرار دهد. روایت‌های ممکن را در حقیقت باید براعت استهلال داستانی دانست، زیرا از طریق آن‌ها چارچوب کلّی رخدادهای دو روایت به‌صورتی مختصر و کوتاه به‌خواننده منتقل می‌گردد. ارزشمندی آثاری چون سمک عیّار و داراب‌نامه زمانی آشکار می‌شود که نخست، هنر مخاطب‌شناسی و روایت‌پردازی نویسندگان این متون نمایانده شود، که نقد و تحلیل برپایه‌ی شناخت روایت‌های ممکن، تا حدّی ما را به این‌گونه تحلیل‌ها نزدیک می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Logic of Possible narratives in Sammak e Ayyār and Darābnāmeh

نویسنده [English]

  • Milad Ja'afarpoor
university of yazd
چکیده [English]

Sammak Ayyār and Darābnāmeh are the first Persian epic stories and survived from validity tradition of singers. so much size and the extent structural elements of these stories and theirs distribution in all parts of Sammak e Ayyār and Darābnāmeh caused to, lost plenty of remarkable artistic traits and narrative continuity connections in the works, nonetheless the existence of some story themes in first and during of events, supply comprehension of this events and story ends for readers. In this research the authors have attempted to study Sammak e Ayyār and Darābnāmeh's possible narratives in seven sections of sleep and dreams, astrology and divination, divine providence intervened, common ideas, wonderful and fascinating role, special plaque and scrolls and prayer and compliancy. In fact, the Logic of the narratives may be considered as story bara'ate estehlāl, because through them the general framework of events convey to audience in short and small form. The pattern of possible narratives in Sammak e Ayyār and Darābnāmeh in a kind that sometimes have straight relation with epic-myth persons that just for subsequent athletic stories of Shāhnāmeh and as a sign of apparent affection of these works in utilization of epic heritage that inherits from Shāhnāmeh.When the value of these works like Sammak e Ayyār and Darābnāmeh were revealed that at first writer’s narrating and audiology technique were explained, so this analysis that based on logic narratives may, approximately lead to these interpretations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Epic
  • Sammak e Ayyār
  • Darābnāmeh
  • seven possible narratives