بررسی جامعه‌شناختی رمان پریچهر (با تکیه برپدیده اعتیاد)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه پیام نور

چکیده

رمان پریچهر رمانی اجتماعی است که در آن نویسنده تحت تأثیر ساختار جامعه­ای که در آن زندگی می­کند، به خلق اثری می پردازد که در آن تصویر اجتماع را می­توان به نظاره نشست. م. مؤدب­پور در این رمان، بسیاری از مشکلات زندگی در عصر حاضر را در قالب داستان به تصویر می کشد. «اعتیاد» به عنوان یک پدیده و معضل مهم اجتماعی که در شکل­گیری بسیاری از واقعیت های تلخ جامعه مؤثر است، در بسیاری از رمان­ها حضور دارد. حال آنکه کمتر در این­گونه آثار به صورت علمی مورد توجه و کاوش قرار گرفته است و این مهم بر عهدۀ جامعه­شناسی ادبیات است که با کشف روابط و پیوندهای میان  جامعه و ادبیات، واقعیات موجود در جامعه را در جهان تخیلی و هنری آثار ادبی بازکاوی کند. در این جستار، بازتاب این پدیدۀ شوم در رمان پریچهر با رویکرد جامعه­شناسی محتوای اثر ادبی به شیوه توصیفی- تحلیلی بررسی می­شود و نتایج تحقیق بیانگر آن است که بسیاری از عواملی که کارشناسان به عنوان علل روی آوردن به مصرف مواد مخدر و اعتیاد مطرح می­کنند و همچنین عوارضی که به عنوان عواقب این امر از آن یاد می­کنند، در این رمان قابل مشاهده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological Analysis of Parichehr Novel (According to Addiction Phenomenon)

چکیده [English]

Parichehr novel is a social novel as its author creates a work under the effect of a society he lives. This novel shows the society and its problems. M. mo'adabpoor shows many problems of the current era in a form of a narration or story. "Addiction" as an important societal phenomenon or problem which is effective in shaping many of the bitter realities of society is emerged in many novels that. However, less attention has been paid to this matter in these works scientifically and the sociology of literature has a significant role to review and study the realities of a society in the imaginative and artistic world of literary works by discovering the relations and links between society and literature. In this research, the reflection of this ominous phenomenon in Parichehr novel regarding a sociological approach of the literary work content will be studied by a descriptive-analytical method. The results of the research show that many of the factors that are considered as the reasons of the use of drugs and addiction as well as the complications that are mentioned as the consequences of this phenomenon by the experts are is visible in this novel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Addiction
  • Parichehr Novel
  • Content Sociology
امیرپور، مهدی؛ به­پژوه، علی (1386). ادبیات عامه پسند: جایی که پیاده­روها تمام می­شود. http://www.hamshahrionline.ir.  20/2/1386.
آتشین، شعله (1380). ما، اعتیاد، جامعه. چاپ اول. تهران: گوهر منظوم.
آقاپورمقدم، سیدرضا (1358). اعتیاد خو گرفتن به تریاک و فراورده­های آن و سیگار. تهران: گیل.
بهنامی، علی­رضا (1390). رهایی (روان درمانی اعتیاد). شیراز: نوید شیراز.
پورانتظاری زارچ، محمد (1389). از اعتیاد تا رهایی. یزد: انتشارات تیک.
تسلیمی، علی (بهار و تابستان 1388). «تحلیل سه قطره خون با رویکرد جامعه­شناسی ساخت­گرا». مجلۀ ادب پژوهی. شماره 7 و8. صص 188_171.
حجازی­فرد، محمود (1383). آنچه والدین دربارۀ اعتیاد باید بدانند. یزد: انتشارات علم نوین.
راودراد، اعظم (1382). نظریه­های جامعه­شناسی هنر و ادبیات. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رضوانی، محمدرضا؛ موسوی، کمال (1382). مروری دوباره بر اعتیاد. چاپ اول. سمنان: آبرخ.
زالامانسکی، هانری (1381). بررسی محتواها، مرحله­ای اساسی در جامعه­شناسی ادبیات معاصر. ترجمه محمدجعفر پوینده. درآمدی بر جامعه­شناسی ادبیات. چاپ اول. تهران: چشمه. صص 322-309.
زرافا، میشل (1368). جامعه­شناسی ادبیات داستانی: رمان و واقعیت اجتماعی. ترجمه نسرین پروینی. تهران: فروغی.
ستوده، هدایت­ا... (1378). جامعه­شناسی در ادبیات فارسی. چاپ اول. تهران: آوای نور.
سرگلزایی، محمدرضا (1388). اعتیاد؛ از سبب­شناسی تا درمان. تهران: نشر قطره.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شورای نویسندگان (1382). اعتیاد؛ پیشگیری یا درمان. چاپ دوم. یزد: نیکو روش با همکاری دبیرخانه کمیسیون پیشگیری از اعتیاد استان یزد.
عسگری حسنکلو، عسگر (زمستان و بهار 1387). «سیر نظریه­های نقد جامعه­شناختی ادبیات». مجله ادب­پژوهی. شماره چهارم. صص 64-43.
فرجاد، محمدحسین؛ بهروش، هما؛ وجدی، زهره (1378). اعتیاد. چاپ سوم. تهران: انتشارات بدر.
فرجی، مرجان (1392). اعتیاد و ترک آن به زبان
ساده
. تهران: رشد.
قربان حسینی، علی­اصغر (1368). پژوهشی نو در مواد مخدر و اعتیاد. تهران: امیرکبیر.
کریم­پور، صادق (1364). روان­شناسی اعتیاد. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.
کوهن، آلن (1373). فرهنگ مواد مخدر. تهران: نشر سعید محبتی.
مؤدب­پور، م. (1384). پریچهر. چاپ بیستم. تهران: نسل نواندیش.
ممتازی، سعید (1381). خانواده و اعتیاد. زنجان: مهدیس.