2024-03-29T08:07:13Z
https://pl.journals.pnu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=25
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
بررسی و تحلیل چند رسم پهلوانی در متون حماسی
سجاد
آیدنلو
در بیشترِ پژوهشهایی که تا امروز دربارة «آیینهای ایرانی» در ادب حماسی منتشر شده، شواهد عموماً محدود به شاهنامه بوده و در این حدود نیز آداب و رسوم نادر و درخور بحث از توجّه و بررسی به دور مانده است. در مقالة حاضر با مطالعه در ادب حماسیِ ایران به معنای کامل و دقیق این اصطلاح، چند نمونه از رسوم، ویژگیها و بنمایههای کمتر شناخته شدة پهلوانی استخراج و تحلیل شده است. مطابقِ این چند آیین و مضمون داستانی، پهلوان بنا بر ویژگی اَبَر انسانی خویش خورد و نوشی بسیار دارد (بسیار خواریِ پهلوان) و برای نمایاندن کمال دلیری و توان خود نامش را بر رزم افزارش مینویسد (نوشته بودن نام پهلوان بر رزمافزار) شهریار یا یلِ روایت حماسی به منظور دور ماندن از هرگونه گزند و چشم زخم، گوهر به بازو میبندد (گوهر به بازو بستن) و یا از تاج و کلاهخود خویش پر میآویزد (پرِ کلاهخود و تاج) او هنگامی که در پی کینخواهی سخت و بی پروایانه است، خون هماورد کشته شدهاش را مینوشد (خوردن خون دشمن) و یا او را به دم اسب می بندد و بر زمین میکشد (بستن به دم اسب برای مجازات). در این مقاله نویسنده ضمن توجه به پیشینه این کار به بررسی و تحلیل آیینها و رسوم پهلوانی میپردازد.
ادب حماسی
پهلوان
آیین
بن¬مایه
شاهنامه
2012
05
17
5
36
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_78_0b2f65f6819140328370001da47ac2fe.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
رابطه کارکرد زبانی با تیپ¬های شخصیّتی داستان « فارسی شکر است»
سید احمد
پارسا
علی محمد
پشتدار
کیومرث
گروسی
زبان با مؤلّفههای گوناگونی چون، دین، مذهب، جنسیت، سن، شغل، محیط جغرافیایی، شرایط اجتماعی و تحصیلات گویندگان در پیوند است و ارتباط این عوامل غیرزبانی با زبان، در ایجاد تیپهای شخصیّتی مؤثر است. هدف پژوهش حاضر بررسی کارکرد زبان در تیپهای شخصیّتی داستان «فارسی شکر است»، از مجموعة «یکی بود یکی نبود» سیّدمحمّد علی جمالزاده است. در این راستا ابتدا ویژگیهای خَلقی و خُلقی هر یک از تیپها مشخص گردیده است؛ سپس با توجه به هدف اصلی مؤلف اثر، رابطة کارکرد زبانی با تیپهای مورد نظر بررسی و میزان استفادة شخصیّتها از واژهها و اصطلاحات متناسب با طبقة اجتماعی، تحصیلات شغل، دین و مذهب و موارد این چنین، مشخص شده است. پژوهش به شیوة توصیفی است و دادهها با استفاده از روش تحلیل محتوا به صورت کتابخانهای بررسی شده است. نتیجه نشان میدهد که با این پژوهش میتوان به درک بهتری از داستان یادشده و به تبع آن به درک بهتری از داستانهای جمالزاده دست یافت.
داستان کوتاه
تیپ شخصیّتی
کارکرد
جمال¬زاده
2012
05
17
37
50
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_98_e982a11c7d52a42e6764d342aa131294.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
عمده ترین جریان های رمان نویسی معاصر در انعکاس روایت های اسطوره ای
سعید
بزرگ بیگدلی
سید علی
قاسم زاده
یکی از موضوعات اساسی و مهم در ادبیات داستانی معاصر، رابطه و پیوندی است که بین اسطوره و انعکاس آن در رمان وجود دارد. اهمیت این مقوله زمانی آشکارتر میگردد که توجه داشته باشیم، گرایش به اسطورهها در مقاطع زمانی گوناگون، دلایل خاص خود را داشته و به آن دلایل؛ با شدت و ضعف همراه بوده است. در گرایش به نگارش رمانهای اسطورهای همانند رمانهای تاریخی باید به دلایلی مانند ضرورت زمانه، تمایل نوستالژیک و… توجه داشت؛ اما اینکه نویسندگان با چه جریانهای فکری یا سبکی و با چه ماهیت و انگیزههایی به بازتاب روایتهای اسطورهای در رمانهای خود پرداختهاند، مقولهای است که توجه به آن میتواند رهگشای تحلیل بسیاری از آثار و یا جریانهای رماننویسی معاصر همچنین بازگویی فضای فرهنگی و اجتماعی برهههای مختلف باشد. بنابراین تمایل به بازتاب گسترده و دیگرگونه از روایتهای اسطورهای در رمانهای دورة یادشده ما را بر آن میدارد که در شناخت ریشههای چنین پردازش داستانی که بیشک محصول تفاوت در نگرش انسان عصر ما و خوانش متمایز او با دورههای گذشته است، کوتاهی نکنیم.
جریان¬های داستان¬نویسی
روایت¬های اسطوره¬ای
رمان¬نویسی معاصر
2012
05
17
51
77
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_99_180a8dc5e2d7c6b12b2344218ad32463.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
ضحاک، مارِ گرگسان در اساطیر ایرانی
خسرو
قلیزاده
در اساطیر ایرانی اهریمن و ضحاک از جهات گوناگون با هم قابل مقایسه هستند. مهمترین جنبهای که این دو را بیشتر به یکدیگر شبیه میکند، کالبد «مار» است. مار اولین و مهمترین کالبد اهریمن و ضحاک است. به علاوه، «گرگ» نیز در وجود و نام ضحاک تبلور یافته است. نام ضحاک (aži.dahāka) به دلایل متعدد «مارـ گرگ» یا «مار گرگسان» معنی میدهد. Dahāka به معنی «گرگ» و از ریشه هندواروپایی dhau به معنی «خفه کردن» است. کسانی که خود را dāha یا dāsa مینامیدند، جوانانی جنگجو بودند و با این تسمیه تلاش داشتند تا به هنگام رزم خوی و خصلت «گرگ» اسطورهای را در خود تقویت کنند. در اساطیر ایرانی اژیدهاک، ماری اژدهافش، سه سر، سه پوزه و شش چشم است. چنین اژدهایی نزد سایر ملل نیز دیده میشود. اسلاوها، روسها، ژرمنها و اقوام بینالنهرین با چنین موجود دهشتباری آشنایی داشتند. در طی تاریخ تطور، این اژدهای مارفش بدل به شاهی ماردوش گشت. اگرچه ماردوشی در ایران نماد ستم و خونریزی است، در بینالنهرین خدایگان و الهگان و شاهان را گاه به صورت ماردوش به تصویر میکشیدند. اژدها در اساطیر بسیاری از اقوام رباینده دوشیزگان و دشمن آب و گاو است. قهرمان اژدهاکش نیز پرورده یا پرورنده گاو، نجاتبخش دوشیزگان است و در لحظه کشتن، اژدها نمادی از گاو حاضر است.
اسطوره
اهریمن
ضحاک
اژدها
مار
گرگ
ماردوش
2012
05
17
78
102
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_100_2eaa2fc9cc62fea2cb796fa52598899a.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
تجزیه و تحلیل حکایاتی از کوش نامه براساس نظریه ولادیمیر پراپ
فاطمه
کوپا
عاطفه سادات
موسوی
ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی، در نظامی ابداعی به بررسی ریختشناسانه قصههای پریان روسی پرداخت. پراپ ردهبندی را از محتوا و مضمون قصه به مشخصات صوری و ساختمانی آن منتقل میکرد و این مشخصهها را مورد پژوهش قرار میداد، بنا به تعریف وی ریختشناسی، توصیف قصهها بر پایه اجزای سازنده آنها و همبستگی و ارتباط این سازهها با یکدیگر و یا کل قصه است. این نوشتار، تحلیل حکایاتی از «کوشنامه» با به کارگیری روش ریختشناسی پراپ است. کاربرد این روش، آزمونی برای نظریه ریختشناسی در نوع ادبی «اسطوره» به شمار میرود. بسیاری از اجزاء و کنشهای بررسی شده در روایات «کوشنامه» با روایتشناسی پراپ یکسان است. همچنین با بررسی تطبیقی ساختار حکایات، همگونیهایی در زیر ظاهر آشفته و گوناگون آن نمایان میشود.
ریخت شناسی
پراپ
کوش نامه
ساختار
حکایت اسطوره ای
2012
05
17
103
122
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_101_dbdc1625a203087ea13ace2b3f375ee9.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
بررسی عناصر زیباشناختی (آرایه ادبی) دو رمان «سال های ابری» و «شوهر آهوخانم»
طاهره
کوچکیان
آرایههای ادبی و عناصر زیباشناختی زیورهایی هستند که سخن را بدان میآرایند؛ در واقع آنها ارکانی هستند که زبان عادی را به زبان هنری نزدیکتر میسازند. رمان یکی از انواع ادبی است که در آن فضا برای خلق و حرکت خلاقیتهای هنری باز و وسیع است و نویسنده این فرصت را مییابد تا هنر خویش را با حوصله و تفصیل بیشتری در داستان به نمایش بگذارد؛ در واقع در رمان فضا به صورتی وسیعتر برای خلق آرایههای ادبی و عناصر زیباشناختی در یک ارتباط منسجم با موضوع اصلی فراهم میشود. در این مقاله نویسنده بر آن است با توجه به این که رمان به دلیل نوظهور بودنش در ادبیات کشور کمتر از این منظر موردتوجه قرار گرفته است؛ با معرفی و بررسی آرایههای ادبی دو رمان رئالیستی سالهای ابری و شوهر آهو خانم ضمن ارزیابی و شناخت عناصر زیباشناختی و آرایههای ادبی این دو اثر بتوان به نحو شایستهتری این بعد هنری رمان را مورد توجه قرار داد.
آرایه های ادبی
رمان
شوهر آهو خانم
سال های ابری
2012
05
17
123
160
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_102_378595f25bc8fc1a3600f7b135736596.pdf
دوفصلنامه مطالعات داستانی
23454520
23454520
1389
0
1
بررسی و تحلیل رمان بیوتن با تأکید بر عنصر شخصیت و شخصیّت¬پردازی
مصطفی
گرجی
یوسف رضا
حامدی
یکی از داستانهای موفق و تأثیرگذار در حوزه ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی دفاع مقدس که به دلایل مختلف، اقبال همگان را در پی داشته؛ رمان بیوتن اثر رضا امیرخانی است. این رمان که در یک سال هشت بار تجدید چاپ شد؛ با توجه به مسائل ساختاری، زبانی و سبکی از یک سو و رویکرد اجتماعیـ انتقادی به جنگ و آسیبهای روانی و زیستی آن از سویی دیگر، هم توجه جامعه علمی و دانشگاهی را موجب شده و هم تأملِ منتقدان رمان جنگ و جریان شناسیِ ادبیات داستانی دفاع مقدس را در پی داشته است. در این مقاله، نویسنده ضمن بررسی شخصیّتهای این رمان و کیفیت شخصیتپردازی آن از نظرگاههای مختلف؛ دلایل و عوامل برجستگی و شهرت رمان را بررسی کرده است. بررسی رمان نشان میدهد که شخصیتهای آن دارای دو ویژگی انسان شرقی و غربی به صورت توأمان هستند و گفتمان برتر و حاکم بر آنها انسان نیمه سنتیـ نیمه مدرن است. با این حال اگرچه این شخصیّتها را میتوان با دیدگاه مدرن یا پسامدرن بودن بررسی کرد، دیدگاه واقعگرایانه و متأثر از جنگ در این رمان؛ هژمونی بیشتری دارد.
بیوتن
امیرخانی
شخصیّت¬پردازی
ادبیات دفاع مقدس
2012
05
17
161
183
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_103_b91cb41087594fabd69ea89f650ff6c9.pdf