ORIGINAL_ARTICLE
زمان روایی در رمان احتمالاً گم شده ام بر اساس نظریۀ ژرار ژنت
چکیدهبسیاری از داستاننویسان معاصر امروز ایران، تحت تأثیر آثار نویسندگان معاصر غرب به نوشتن داستان پرداختهاند. دراین میان، نویسندگان زن نیز از سهمی بهسزا برخوردارند. انعکاس روحیات و رنجها و محدودیتهای آنان در مجموعۀ داستانها و رمانهای خود به خوبی مشاهده میشود. در این پژوهش، نویسنده با رویکرد به مقولۀ تکنیکهای روایتپردازی ژنت از یک سو و داستان احتمالاً گم شدهام اثر سارا سالار از سویی دیگر، مهمترین تکنیکهای روایتپردازی از نظر ژنت را بررسی و تحلیل خواهد کرد. دراین پژوهش، به طور خاص به مقولۀ زمان در روایت بر اساس نظریۀ ژرار ژنت، میپردازیم. وی نظریۀ خود را در باب زمان روایت در سه محور نظم، تداوم و بسامد ارائه میدهد. از آنجا که زمان روایت یکی از مؤلفههای بارز در داستان احتمالاً گم شدهام است، در ادامه به تطبیق این شگرد روایی، در گزارههای داستان یاد شده میپردازیم. همچنین نشان میدهیم که عامل زمانپریشی، آن هم از نوع گذشتهنگری، در این داستان دارای بیشترین کاربرد است که باعث کند شدن زمان روایت نیز شده است.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_298_e4219499184d59555c42d300251a2bbc.pdf
2013-06-05
5
17
رمان فارسی
روایت¬شناختی
ژرار ژنت
سارا سالار
احتمالاً گم شده¬ام
زمان روایی
دکتر فرهاد
درودگریان
f.doroud@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
دکتر فاطمه
کوپا
amin 1990. 2001@yahoo.com
2
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
سهیلا
اکبرپور مهرآبادی
aftab1374@gmail.com
3
کارشناس ارشد، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
منابع
1
احمدی، بابک (1380). ساختار و تأویل متن. چاپ یازدهم. مرکز. تهران.
2
اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان. نشر فردا. اصفهان.
3
امامی، نصرالله و قدرت قاسمیپور (1387). «تقابل عنصر روایتگری و توصیف در هفتپیکر نظامی». نشریۀ نقد ادبی. سال 1. شمارۀ 1.
4
ایگلتون، تری (1390). پیش درآمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمۀ عباس مخبر. چاپ ششم. مرکز. تهران.
5
برتنز، یوهانس ویلم (1388). نظریۀ ادبی. ترجمۀ فرزان سجودی. چاپ دوم. آهنگ دیگر. تهران.
6
حری، ابوالفضل (1387). «درآمدی بر رویکرد روایت شناختی به داستان روایی با نگاهی به رمان آینههای دردار هوشنگ گلشیری». پژوهشهای زبانهای خارجی. نشریۀ دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز. سال 51. شمارۀ مسلسل 208.
7
ریمون کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری. نیلوفر. تهران.
8
سالار، سارا (1387). احتمالاً گم شدهام. چاپ چهارم. نشر چشمه. تهران.
9
سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (1384). راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. ویرایش سوم با تجدید نظر و اضافات. ترجمۀ عباس مخبر. چاپ چهارم. طرح نو. تهران.
10
گراهام، آلن (1354). بینامتنیت. ترجمۀ پیام یزدانجو. مرکز. تهران.
11
مارتین، والاس (1386). نظریههای روایت. ترجمۀ محمد شهبا. چاپ دوم. هرمس. تهران.
12
Genette, Gerard (1980). Narrative Discourse. An essay in method. trans. Jane E. Lewin. Ithaca New York: Cornell University Press.
13
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل مقایسه ای مولفه های مکتب رئالیسم در دو داستان معاصر
دوستی خاله خرسه جمالزاده و زار صفر رسول پرویزی
انتشار یکی بود، یکی نبود در سال 1300شمسی، جمالزاده را به عنوان بیانگذار داستان کوتاه ایرانی در دورۀ معاصر مطرح کرد و افراد زیادی به پیروی از شیوۀ وی پرداختند؛ رسول پرویزی از جمله کسانی است که به تقلید از سبک جمالزاده، اساس آثار خویش را بر سادهنویسی و طنزپردازی بنا نهاده و بدین طریق به نقد مسائل اجتماعی پرداخته است؛ مسائلی چون عشق، بیعدالتی و ظلم، فساد اخلاقی و خرافهپرستی، درونمایة داستانهای اورا تشکیل میدهد. میتوان گفت واقعگرایی و طنز، دو مختصۀ برجستۀ آثار او محسوب میشود. در این پژوهش ضمن بیان ویژگیهای رئالیسم، چگونگی به کارگیری آنها را در دو داستان دوستی خاله خرسه جمالزاده و زار صفر پرویزی نشان دادهایم، به جز این میزان تأثیرپذیری یا تقلید پرویزی از جمالزاده نیز بررسی شده است. حاصل تحقیق نشان میدهد که پرویزی مقلد محض آثار جمالزاده نبوده، در عین حال داستانهای او پختگی و برجستگی آثار جمالزاده را ندارد؛ داستانهای پرویزی بیشتر خاطرهگویی یا طرحی ناتمام در شرایط اقلیمیخاص همراه با زبانی طنزآمیز است.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_295_85d0a91fe7cc738277c4becfe51ccb45.pdf
2013-06-05
18
33
رئالیسم
داستان کوتاه
عناصر داستانی
جمالزاده
رسول پرویزی
دوستی خاله خرسه
زار صفر
دکتر احمد
رضایی
a52_2006@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه قم
AUTHOR
الهه
رستمی
erostami88@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
منابع
1
اکبری بیرق، حسن (1388). «روایت واقعگرا در آثار داستانی ابراهیم گلستان». نشریه دانشگاه شهید بهشتی. ش62. پاییز.
2
بورونوف، رولان، رئال اوئله (1378). جهان رمان. ترجمه نازیلا خلخالی. چاپ اول. نشر مرکز. تهران.
3
پارسینژاد، کامران (1382). «زاویة دید در داستان». نشریه جوان. 3 دی.
4
پاینده، حسین (1388). داستان کوتاه در ایران (داستانهای رئالیستی و ناتورالیستی). ج1. انتشارات نیلوفر. تهران.
5
پرویزی، رسول (1389). شلوارهای وصلهدار. نشر بهزاد. تهران.
6
توزنده جانی، جعفر (1387). کارگاه داستاننویسی شیوه روایت عینی. ماهنامه علمی پژوهشی و اطلاعرسانی تیزهوشان. دکتر مهدی شاگردی.
7
جمالزاده، سیدمحمدعلی (1389). یکی بود یکی نبود. انتشارات سخن. تهران.
8
ریمون کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی. مترجم ابوالفضل حری. انتشارات نیلوفر. تهران.
9
سیدحسینی، رضا (1376). مکتبهای ادبی. چاپ یازدهم. نشر نگاه. تهران.
10
شکری، فدوینشر (1386). واقعگرایی در ادبیات داستانی معاصر. نشر نگاه. تهران.
11
فاطمی، سعید (1343). «رئالیسم»، نشریه وحید. ش 7. تیر.
12
گرانت، دیمیان (1375). رئالیسم. ترجمة حسن افشار. نشر مرکز. تهران.
13
گلشیری، هوشنگ (1380). باغ در باغ (مجموعه مقالات). چاپ دوم. نشر نیلوفر. تهران.
14
مستور، مصطفی (1384). مبانی داستان کوتاه. انتشارات مرکز. تهران.
15
مونت گومری، مارتین (1373). «رئالیسم». مجله هنر. ش27. زمستان.
16
میترا، (1349). رئالیسم و ضد رئالیسم. انتشارات نیل. تهران.
17
میرصادقی، جمال (1376). عناصر داستان. چاپ سوم. نشر سخن. تهران.
18
والاس، مارتین (1386). نظریههای روایت. ترجمه محمد شهبا. انتشارات هرمس. تهران.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی بازتاب جلوه¬های فرهنگ عامه (فولکلور) در داستان¬های جلال آل احمد
با رواج داستاننویسی نوین و تغییر زبان و سبک نوشتار و ورود درونمایههای جدید به عرصة ادبیات داستانی، داستان و رمان نیز پذیرای فرهنگ عامه شد. این مسائل در کنار یکدیگر باعث توجه پژوهشگران و نویسندگان به فرهنگ تودة مردم گشت. یکی از این رویکردها بررسی تأثیر فرهنگ بومی و عامه شامل گویش، آداب و رسوم محلی، اصطلاحات و ضربالمثلهای بومی و.... است. ادبیات داستانی امروز به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم عادی و پرداختن به مشکلات، دغدغهها و گرفتاریهای این قشر از جامعه، تا حد زیادی تحت تأثیر و نفوذ فرهنگ عامیانه قرار گرفته است. جلال آل احمد با به کارگیری این عناصر گامی در جهت زنده کردن و زدودن غبار از چهرة این عناصر برداشت. وی با تیزبینی خاص یک نویسنده در برخی از داستانهای خود و با توجه به شخصیتها و فضای داستان از عناصر فرهنگ عامه استفاده کرد. داستانهای مجموعة «نفرین زمین»، «زیارت»، «تابوت»، «نون والقلم»، «سمنوپزان»، «ای لامس سبا»، «مدیر مدرسه»، «سنگی بر گوری» و «الگمارک و المکوس» دارای بیشترین بسامد کاربرد عناصر فرهنگ عامیانه (فولکلور) هستند. آل احمد در داستانهای تمثیلی و واقعگرایانة خود به طرح مشکلات و مسائل سیاسی و اجتماعی ایران و مردم پرداخت. توجه به این نوع مسائل موجب شد تا بیشتر شخصیتهای داستانهای او را مردم عادی تشکیل بدهد. با توجه به مطالب فوق و همچنین گستردگی و اهمیت ادبیات داستانی ایران، این پژوهش بر آن است که بازتاب فرهنگ عامه را در آثار داستانی جلال آل احمد بررسی و ارزیابی کند.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_294_2baa15df40fe6841b487ce4d01a5234a.pdf
2013-06-05
34
47
جلال آل احمد
آثار داستانی
فرهنگ عامه
زبان عامیانه
دکتر اکبر
شاملو جانی بیک
ak.shamloo@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
آل احمد، جلال (بیتا). از رنجی که میبریم. انتشارات جنگل. تهران.
1
ـــــــــ (1334). دید و بازدید. انتشارات امیرکبیر. تهران.
2
ـــــــــ (1362). مدیر مدرسه. انتشارات رواق. بیجا.
3
ـــــــــ (1378). سه تار. انتشارات آدینه سبز. تهران.
4
ـــــــــ (1379). سنگی بر گوری. چاپ دوم. انتشارات آدینه سبز. تهران.
5
ـــــــــ (1386). زن زیادی. چاپ دهم. انتشارات فردوس. تهران.
6
ـــــــــ (1388). سرگذشت کندوها. چاپ دوم. انتشارات آدینه سبز. تهران.
7
ـــــــــ (1388). نفرین زمین. چاپ دوم. انتشارات آدینه سبز. تهران.
8
ـــــــــ (1389). پنج داستان. انتشارات آدینه سبز. تهران.
9
ـــــــــ (1389). یک چاه و دو چاله. چاپ دوم. انتشارات آدینه سبز. تهران.
10
ـــــــــ (1390). نون والقلم. چاپ سوم. انتشارات آدینه سبز. تهران.
11
ـــــــــ (1391). چهل طوطی. نشر علم. تهران.
12
آل احمد، شمس (1369). از چشم برادر. انتشارات کتاب سعدی. قم.
13
اسلامی ندوشن، محمّدعلی (1371). فرهنگ و شبه فرهنگ. چاپ سوم. کشاورز. تهران.
14
انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم (1352). تمثیل و مثل. امیرکبیر. تهران.
15
ـــــــــ ؛ محمود ظریفیان (1371). گذری و نظری در فرهنگ مردم. انتشارات اسپرک. تهران.
16
بلوکباشی، علی (1377). نقد و نظر (معرفی و نقد آثاری در ادبیّات مردمشناسی). دفتر پژوهشهای فرهنگی. تهران.
17
تمیمداری، احمد (1384). مقالة «فرمهای مشابه فولکلور، کنجکاوی در جهان هستی». جام جم. سال ششم. شمارة 1479. ص 6.
18
ثروت، منصور و رضا انزابی نژاد (1377). فرهنگ معاصر. انتشارات سخن. تهران.
19
حدّاد عادل، غلامعلی (بهمن 1382). مقالة «درآمدی بر واژهگزینی مردمی». نامة فرهنگستان. دورة ششم. شمارة دوم. ص 2-8.
20
حقشناس، علی محمّد (1379). مقالة «فرهنگ فارسی عامیانه یا گفتاری، کدام؟». نشر دانش. سال هفدهم. شمارة دوّم. ص 59-65.
21
خرمشاهی، بهاءالدین (خرداد ـ تیر 1379). مقالة «نقطة عطف در فرهنگنگاری فارسی». شمارة 12. ص 252-387. بخارا.
22
دهخدا، علیاکبر (1374). امثال و حکم. چاپ هشتم. جلد سوّم. انتشارات سپهر. تهران.
23
روحالامینی، محمود (1364). گرد شهر با چراغ. چاپ دوّم. انتشارات زمان. تهران.
24
ـــــــــ (1365). زمینة فرهنگشناسی. چاپ اوّل. عطّار. تهران.
25
ـــــــــ (آذر و دی 1381). مقالة «گسترة فرهنگ و فولکلور». کتاب ماه هنر. شمارة 39. ص 6-9.
26
ستّاری، جلال (1354). دربارة فرهنگ. اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر. تهران.
27
سمیعی، احمد (1379). نگارش و ویرایش. چاپ دوّم. سمت. تهران.
28
شکور زاده، ابراهیم (1363). عقاید و رسوم مردم خراسان. چاپ دوّم. سروش. تهران.
29
شیخ رضایی، حسین (1382). نقد و تحلیل و گزیده داستانهای جلال آل احمد.چاپ دوم. نشر روزگار.
30
شیانو، اویددنسو (1383). مقالة «فولکلور، بیانی از احساس پژوهش در گذشته و حال». ترجمة کاظم حمیدی. کتاب ماه هنر. شمارة 75. ص 184- 187.
31
فاضلی، نعمتالله (1388). انسانشناسی مدرن در ایران معاصر. نسل آفتاب.
32
قاضیان، حسین (1386). جلال آل احمد و گذار از سنت به تجدد. چاپ اول. انتشارات کویر.
33
ماسه، هانری (2537). معتقدات و آداب ایرانی. ترجمة مهدی روشن ضمیر. موسسة تاریخ و فرهنگ ایران. تهران.
34
مصاحب، غلامحسین (1383). دایرة المعارف فارسی. چاپ چهارم. جلد دوّم. امیرکبیر.
35
نجفی، ابوالحسن (1378). فرهنگ فارسی عامیانه. انتشارات نیلوفر. تهران.
36
هدایت، صادق (1378). فرهنگ عامیانة مردم ایران گرد آورنده جهانگیر هدایت. نشر چشمه. تهران.
37
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی «ساختار زمانی» در رمان "چشمهایش" علوی
«ساختار زمانی» نظریهای است که به چگونگی شکلگیری ساختار داستان به تأثیرپذیری از زمان میپردازد. در رمان چشمهایش، ارتباط علی و معلولی بین وقایع، با استفاده از عامل زمان برقرار میشود. بر هم خوردن توالی قراردادی زمان، باعث شده است این رمان شروعی از میانه داشته باشد. بازگشتهای مکرر به گذشته در خاطرات فرنگیس، زمانی غیرخطی و مدور در رمان ایجاد کرده است. هر حادثة این رمان، مانند حلقهای است که از یک نقطه شروع میشود (زمان حال و محیط مادی؛ اتاق فرنگیس) و پس از شرح ماجرا (بازگشت به گذشته) به همان نقطة آغاز (زمان حال) باز میگردد. به این ترتیب، نویسنده به نوعی در زمان داستانی، سنتشکنی میکند. هدف این پژوهش، بررسی «ساختار زمانی (زمان غیرخطی)»، در رمان چشمهایش است و هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریه بر گونة ادبی رمان است.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_323_8c59149d94b3ddf5029b08a8ec564bf0.pdf
2013-06-17
48
66
ساختار زمانی
رمان
بزرگ علوی
چشمهایش
نظریة نقد ادبی
ادبیات روایی منثور معاصر
طرح
دکتر اسماعیل
صادقی
sadeghiesma@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد.
AUTHOR
محمود
آقاخانی بیژنی
aghakhani46@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد
LEAD_AUTHOR
آلوت، میریام (1368). رمان به روایت رماننویسان. ترجمة محمد علی حقشناس. مرکز. تهران.
1
احمدی، بابک (1388). ساختار و تأویل متن. چاپ یازدهم، مرکز. تهران.
2
ــــــــ (1373). مدرنیته و اندیشة انتقادی. چاپ اول. مرکز. تهران.
3
اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان. چاپ اول. فردا. اصفهان.
4
اسکولز، رابرت (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمة فرزانه طاهری. آگه. تهران.
5
ایگلتون، تری (1380). پیش درآمدی بر نظریة ادبی. ترجمة عباس مخبر. مرکز. تهران.
6
پاینده، حسین (1385). نقد ادبی و دموکراسی. چاپ اول. نیلوفر. تهران.
7
زرافا، میشل (1386). جامعهشناسی ادبیات داستانی. ترجمة نسرین پروینی. چاپ اول. سخن. تهران.
8
سلدن، رامان (1378). راهنمای نظریة ادبی معاصر. ترجمة عباس مخبر. طرح نو. تهران.
9
شایگانفر، حمیدرضا (1384). نقد ادبی. چاپ دوم. دستان. تهران.
10
علوی، بزرگ (1389). چشمهایش. چاپ دهم. نگاه. تهران.
11
فورستر، ادوارد مورگان (1384). جنبههای رمان. ترجمة ابراهیم یونسی. چاپ پنجم. نگاه. تهران.
12
کوندرا، میلان (1386). هنر رمان. ترجمة پرویز همایونپور. چاپ هفتم. قطره. تهران.
13
مستور، مصطفی(1387). مبانی داستان کوتاه. چاپ دوم. مرکز. تهران
14
میرصادقی، جمال (1385). عناصر داستان. چاپ چهارم. سخن. تهران.
15
میرصادقی، میمنت (ذوالقدر) (1389). رمانهای معاصر فارسی. جلددوم. نیلوفر. تهران.
16
میرعابدینی، حسن (1387). صد سال داستاننویسی در ایران. جلد اول و دوم. چاپ پنجم. چشمه. تهران.
17
نایت، دیمن (1388). خلق داستان کوتاه. ترجمة آراز بارسقیان. چاپ اول. افراز. تهران.
18
هالینگ دیل، ریجنالد جان (1385). تاریخ فلسفة غرب. ترجمة عبدالحسین آذرنگ. چاپ ششم. ققنوس. تهران.
19
وات، ایان (1386). طلوع رمان. نظریههای رمان. ترجمة حسین پاینده. چاپ اول. نیلوفر. تهران.
20
یونسی، ابراهیم (1388). هنر داستاننویسی. چاپ دهم. نگاه. تهران.
21
Holman, Hog (1975). A Handbook to literature. Indianapolis.
22
ORIGINAL_ARTICLE
یک حکایت و چهار روایت
(مقایسة حکایتپردازی عطّار، شمس تبریزی، مولوی و سلطان ولد در قصّة ایاز و گوهر شکستن)
بهرهگیری از قصه و حکایت برای بیان مفاهیم بلند عرفانی، از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگاناین سرزمین بوده است. در این میان گاه با حکایتهایی روبهرو میشویم که به دلیل ظرفیت بالای ساختاری و مفهومی، روایتهای مشابه و گاه گوناگونی از آنها ارائه شده است. حکایت ایاز و گوهر شکستن از این دسته حکایتهاست که عطّار، شمس تبریزی، مولوی و سلطان ولد آن را روایت کردهاند. در این مقاله به مطالعة روایتهای گوناگون این حکایت با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد مقایسهای پرداخته میشود و ساختار روایی این چهار روایت بیان میشود. همچنین شباهتها و تفاوتهای روایتها از نظر میزان توجه به عناصر داستانی از جمله شخصیتپردازی، صحنهپردازی، گفتگو و درونمایه توضیح داده میشود. این مقایسه نشان میدهد که کنشهای داستانی در روایت مولوی بیش از سایر روایتهاست؛ صحنهپردازی، تنها در روایت مولوی دیده میشود؛ عنصر شخصیتپردازی در مثنوی معنوی برجستهتر از سه روایت دیگر است؛ همچنین مولانا و شمس تبریزی با استفاده از گفتگوهای متناسب با موقعیتهای شخصیتها، بر نمایشی کردن روایت خود تأکید دارند.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_297_996fa3cd94ad62b89776a2b00e246d5b.pdf
2013-06-05
67
80
کایت عرفانی
عناصر داستانی
شخصیتپردازی
روایت
عطار
شمس تبریزی
مولوی
سلطان ولد
دکتر سهیلا
فرهنگی
s_farhangi@pnu.ac.ir
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
احمدی، بابک (1379). چهار گزارش از تذکرة الاولیاء عطّار. چاپ دوم. نشر مرکز. تهران.
1
اسکولز، رابرت (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمة فرزانه طاهری. چاپ دوم. آگاه. تهران.
2
بیشاب، لئونارد (1374). درسهایی دربارة داستاننویسی. ترجمة محسن سلیمانی. نشر زلال. تهران.
3
پورنامداریان، تقی (1380). در سایة آفتاب. چاپ اول. سخن. تهران.
4
ـــــــــ (1382). دیدار با سیمرغ (شعر و عرفان و اندیشههای عطّار). چاپ سوم. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.
5
توکّلی، حمیدرضا (1389). از اشارتهای دریا (بوطیقای روایت در مثنوی). چاپ اول. مروارید. تهران.
6
خسروی، ابوتراب (1388). حاشیهای بر مبانی داستان. چاپ اول. نشر ثالث. تهران.
7
ریمون کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی بوطیقای معاصر. ترجمة ابوالفضل حرّی. چاپ اول. نیلوفر. تهران.
8
زرّینکوب، عبدالحسین (1368الف). بحر در کوزه. چاپ سوم. انتشارات علمی. تهران.
9
ـــــــــ (1368 ب). سر ّنی. ج 1. چاپ سوم. انتشارات علمی. تهران.
10
سلطان ولد (1367). ولدنامه. تصحیح جلالالدین همایی. نشر هما. تهران.
11
شمس تبریزی (1377). مقالات. تصحیح و تعلیق محمدعلی موّحد. چاپ دوم. خوارزمی. تهران.
12
ـــــــــ (1383). مقالات. تصحیح جعفر مدرّس صادقی. چاپ چهارم. نشر مرکز. تهران.
13
شمیسا، سیروس (1373). گزیدة منطقالطیر. چاپ اول. نشر قطره. تهران.
14
شیری، قهرمان (1382). داستاننویسی؛ شیوهها و شاخصهها. چاپ اوّل. پایا. تهران.
15
عطّار نیشابوری، فریدالدین (1356). مصیبتنامه. به اهتمام و تصحیح دکتر نـورانـی وصال. زوّار. تهران.
16
ـــــــــ (1388). مصیبتنامه. مقدّمه؛ تصحیح و تعلیقات دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی. چاپ چهارم. سخن. تهران.
17
فروزانفر، بدیعالزمان (1362). مآخذ قصص و تمثیلات مثنوی. چاپ سوم. امیرکبیر. تهران.
18
ـــــــــ (1374). شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطّار. چاپ دوم. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. تهران.
19
فیض، مهدیه (1385). بررسی عناصر و ساختار داستان در مقالات شمس. پایان نامة کارشناسی ارشد رشتة زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه گیلان.
20
لوته، یاکوب (1386). مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمة امید نیک فرجام. چاپ اول. نشر مینوی خرد. تهران.
21
مارتین، والاس (1382). نظریههای روایت. ترجمة محمد شهبا. چاپ اوّل. هرمس. تهران.
22
مستور، مصطفی (1379). مبانی داستان کوتاه. چاپ اول. نشر مرکز. تهران.
23
مولوی، جلالالدین محمد (1362). مثنوی معنوی. ج 3. به همّت رینولد الّین نیکلسون. چاپ دوم. مولی. تهران.
24
مهدیزاده، بهروز (1390). قصّهگوی بلخ: شکلشناسی قصّههای مثنوی با بررسی عناصر روایت. شخصیت. توصیف و واقعیت داستانی. چاپ اول. نشر مرکز. تهران.
25
میرصادقی، جمال (1380). عناصر داستان. چاپ چهارم. سخن. تهران.
26
یونسی، ابراهیم (1365). هنر داستاننویسی. امیرکبیر. تهران.
27
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل دو داستان تمثیلی از مولوی و داستایوفسکی
با توجه به مساله وجوه تراژیک زندگی
یکی از موضوعات تکرارشونده در اذهان و نفوس انسانها در طول تاریخ توجه به مسئلة مرگ و اضطراب حاصل از آن است که روح و روان انسان را معطوف کرده و متفکران همواره سعی کردهاند با رهیافتهای مختلف به دلایل و عوامل این نوع اضطراب بپردازند. در این مقاله، نویسنده با اذعان به اختلاف و تمایز تلقی اندیشمندان از پدیدارهای متافیزیکی همچون خدا، زندگی پس از مرگ و ... با توجه به شرایط و ویژگیهای حاکم بر هر دوره، به واکاوی این نوع از اضطراب، با توجه به دو داستان تمثیلی از دو جهانبینی متفاوت (مولوی و داستایوفسکی)، میپردازد؛ اضطرابی که از آن به اضطراب حاصل از سرنوشت و مرگ تعبیر شده است. داستان نخست جالینوس و استر از مولوی و دیگری ایوان و کروکودیل از داستایوفسکی است که نویسنده در این مقاله ضمن بیان اختلاف در جهانبینی حاکم بر تولید دو متن و نتایج پایانی داستانها، به مقایسه نوع کنش شخصیتهای اصلی و زمینههای دیگر، افکار و اندیشة حاکم بر دو داستان و... میپردازد. حاصل کلام این است که دو داستان بهرغم شباهتهای فراوان از نظر ساختاری و در مواردی موضوعی، از نظر فضای گفتمانی- فلسفی متفاوت بوده، به این معنا که داستان مولوی در مذمت دنیادوستی و داستان داستایوفسکی در نکوهش مرگاندیشی، پوچی و بی معنایی زندگی است.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_293_fa07d2ffffe3fc1e9f22b0d277dffe8e.pdf
2013-06-05
81
94
مولوی
داستایوفسکی
جالینوس و استر
کروکودیل
مرگ
دکتر مصطفی
گرجی
gorjim111@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
آرمسترانگ، کرن (1386). دگرگونی بزرگ. ترجمة ع. پاشایی و نسترن پاشایی. چاپ اول. فراروان. تهران.
1
آلبوم، میچ (1385). سه شنبهها با موری. ترجمة ماندانا قهرمانلو. چاپ دوم. قطره. تهران.
2
آندره هیل، اولین (1385). حیات معنوی. ترجمة سیمین صالح. چاپ اول. شور. تهران.
3
ابوالوی ممدوح (1385). پژوهش تطبیقی تأثیر داستایوفسکی در ادبیات عربی. ترجمة علی نظری و علی عزیزی نیا. چاپ اول. دانشگاه لرستان.
4
برگمن، گرگوری (1386). کتاب کوچک فلسفه. کیوان قبادیان. چاپ ششم. اختران. تهران.
5
بوبن، کریستان (1384). رفیق اعلی. ترجمة پیروز سیار. چاپ هفتم. طرح نو. تهران.
6
تیلور، چارلز (1387). تنوع دین در روزگار ما. ترجمة مصطفی ملکیان. چاپ اول. شور. تهران.
7
تیلیش، پل (1384). شجاعت بودن. ترجمة مراد فرهادپور. چاپ سوم. علمی و فرهنگی. تهران.
8
داستایوفسکی، فیودرو (1386). رؤیای آدم مضحک. ترجمة رضا رضایی. چاپ اول. نشر ماهی. تهران.
9
زرینکوب، عبدالحسین (1387). بحر در کوزه. چاپ هشتم. علمی. تهران.
10
زمانی، کریم (1384). شرح مثنوی معنوی. چاپ اول. اطلاعات. تهران.
11
فروم، اریک (1385). داشتن یا بودن. ترجمة اکبر تبریزی. چاپ هفتم. فیروزه. تهران.
12
فروم، اریک (1379). گریز از آزادی. ترجمة عزتالله فولادوند. چاپ نهم. مروارید. تهران.
13
کازنتزاکیس، نیکوس (1387)، گزارش به خاک یونان. ترجمة صالح حسینی. چاپ پنجم. نیلوفر. تهران.
14
کرکگور، سورن (1385). ترس و لرز. ترجمة عبدالکریم رشیدیان. چاپ پنجم. نی. تهران.
15
مجتهدی، کریم (1387). داستایوفسکی و آثار و افکار. چاپ اول. هرمس. تهران.
16
ملکیان، مصطفی (1381). راهی به رهایی. چاپ دوم. نشر نگاه معاصر. تهران.
17
ــــــــــ (1381). سیری در سپهر جان. چاپ اول. نشر نگاه معاصر. تهران.
18
مولوی، جلالالدین محمد (1372). مثنوی معنوی، محمد استعلامی. چاپ سوم. زوار. تهران.
19
یالوم، اروین (1387). مامان و معنای زندگی. سپیده حبیب. چاپ اول. کاروان. تهران.
20
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل کهن الگویی داستان رستم و اسفندیار
یکی از رویکردهای مهم نقد و بررسی آثار ادبی، نقد کهنالگویی یا اسطورهشناختی است که آن خود یکی از متفرعات نقد روانشناسی ژرفانگر بهشمار میآید. این نوع رویکرد که بر پایة اندیشة روانپزشک سوئیسی، کارل گوستاو یونگ تکوین یافته، به بررسی و تحلیل عناصر ساختاری اسطوره که در روان ناخودآگاه جمعی حضور دارند، میپردازد. در نظر یونگ این عناصر نوعی تجربة همگانی است که به گونهای در همة نسلها تکرار میشود، و از راه قرار گرفتن در ناخودآگاه جمعی وارد سازمان روانی فرد میشود. کهنالگوهای یونگ در هر یک از داستانهای شاهنامه قابل بررسی است. در پژوهش حاضر برآنیم تا داستان رستم و اسفندیار را به عنوان پیکرة دادههای پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی مورد مطالعه قرار دهیم. در این تحقیق نشان میدهیم که لازمه خودیابی و یکپارچگی شخصیت این است که فرد مراحل دشوار سفر را بگذراند، سختیها را تحمل کند، و بیاموزد که بهراستی روزی بر چالشهای جدی جهان حتی به همان شکل مبالغهآمیزی که تصویر ترسهای اوست چیره خواهد شد و همین امر موجب غنای شخصیت او میگردد. این داستان هشدار میدهد که اگر کسی نتواند خود را به فردی مسئول در عالیترین سطح بدل سازد، باید در انتظار پیامدهای مخرب و ویرانگری باشد. برآیند نهایی پژوهش آن است که هر یک از کهنالگوهای یادشده، تجلیات متعدد روان واحدی تلقی میگردند.
https://pl.journals.pnu.ac.ir/article_296_19af21876c8ffb0e452fe82eb4001d61.pdf
2013-06-05
95
109
کهن¬الگو
ناخودآگاه جمعی
پیرخرد
رستم و اسفندیار
شاهنامه
دکتر سید مجتبی
میرمیران
mirmiran@guilan.ac.ir
1
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان
AUTHOR
انوش
مرادی
moradi.anoosh@yahoo.com
2
مربی پژوهشی پژوهشکده گیلان شناسی و دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
آموزگار، ژاله (1386). الف. تاریخ اساطیری ایران. سمت. تهران.
1
ـــــــــ (1386). ب. زبان، فرهنگ و اسطوره. معین. تهران.
2
الیاده، میرچا (1376). رساله در تاریخ ادیان. ترجمة جلال ستاری. سروش. تهران.
3
بهار، مهرداد ( 1386). از اسطوره تا تاریخ. چشمه. تهران.
4
بیلسکر، ریچارد (1388). اندیشۀ یونگ. ترجمة حسین پاینده. آشتیان. تهران.
5
پورداوود، ابراهیم (1377). یشتها. ج 1و2. اساطیر. تهران.
6
سلیمی، علی؛ میرمیران، سید مجتبی (1384). ویس و رامین و ریشه شناسی کهن. مجلة تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مشهد. دورة 39. پیدرپی150.
7
دبیرسیاقی، سید محمد (1386). برگردان روایت گونة شاهنامة فردوسی به نثر. قطره. تهران.
8
زمانی، کریم (1385). شرح جامع مثنوی معنوی. اطلاعات. تهران.
9
فردوسی، ابوالقاسم (1378). شاهنامه (براساس نسخة نه جلدی چاپ مسکو). زیرنظر ی. ا. برتلس. 2جلد. ققنوس. تهران.
10
فوردهام، فریدا (1356). مقدمهای بر روانشناسی یونگ. ترجمة مسعود میربها. اشرفی. تهران.
11
گوهرین، محمدصادق (1388). شرح اصطلاحات تصوف. ج3،2،1، 4. زوار. تهران.
12
لازار، ژیلبر (1384). شکلگیری زبان فارسی. ترجمة مهستی بحرینی. هرمس. تهران.
13
لوئیزه فون، مری (1383). فرایند فردیت در افسانههای پریان. ترجمة زهرا قاضی زاده. شرکت سهامیانتشار. تهران.
14
مکاریک، ایرنا ریما (1385). دانشنامة نظریههای ادبی. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. آگاه. تهران.
15
مورنو، آنتونیو (1386). یونگ، خدایان و انسان مدرن. ترجمة داریوش مهرجویی. مرکز. تهران.
16
وگلر، کریستوفر (1386). ساختار اسطورهای در فیلمنامه. ترجمة عباس اکبری. نیلوفر. تهران.
17
یارشاطر، احسان (1383). تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان. ج سوم- قسمت اول. ترجمة حسن انوشه. امیرکبیر. تهران.
18
یاوری، حورا (1387). روانکاوی و ادبیات، دو متن، دو انسان، دو جهان، از بهرام گور تا راوی بوف کور. سخن. تهران.
19
یونگ، کارل گوستاو (1377). روانشناسی ضمیر ناخودآگاه. ترجمة احمد علی امیری. علمی و فرهنگی. تهران.
20
ـــــــــــــ (1379). روح و زندگی. ترجمة لطیف صدقیانی. جامی. تهران.
21
ـــــــــــــ (1387). انسان و سمبولهایش. ترجمة محمود سلطانیه. دیبا. تهران.
22
Guerin, W. I, et al. (1978). A handbook of critical approaches to literature, New York.
23
Russel, F, (2000). Northrop fry on myth. New York and London: Routledge.
24