«تنیـدگی» و راهکـارهـای مقابـله با آن و تحلیل آن در رمان سووشون سیمین دانشور

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور شهرکرد

2 دانشگاه پیام نور نجف آباد

چکیده

طرح مباحث میان­رشته‌ای و نوشتن مقالات علمی دربارۀ آنها از علائق پژوهشگران در سال‌های اخیر بوده است. یکی از این مباحث، انعکاس علم روان­شناسی در آثار ادبی و انطباق آن با تئوری­های نوین روان­شناسی است. در ادبیات فارسی، با توجه به مقام استثنایی و غنای آن، نکته‌های اخلاقی و روان­شناسی بسیاری نهفته است که مقایسه و تطبیق آن با یافته‌های روان­شناسی نوین امری ضروری است. «تنیدگی» از جمله مفاهیمی است که به­رغم کاربرد وسیع آن، هنوز مفهوم واحد و روشنی ندارد. واژة تنیدگی از روی­آورد مهندسی وارد علوم پزشکی و روان­پزشکی شده است. در دیدگاه مهندسی، تنیدگی هر عامل بیرونی است که بر شیء یا جاندار وارد و باعث تغییراتی در آن می‌شود. مفاهیم، عوامل و پیامدهای تنیدگی، به عنوان یک موضوع پیچیدة علمی همواره نظر پژوهشگران علوم رفتاری را به خود جلب کرده است. گستردگی دامنة عوامل تنیدگی، پیامدهای مخرب آن بر کنشوری و سلامت فرد و نیز جذابیت علمی- پژوهشی آن، می‌تواند دلایلی برای بیان اهمیت و ضرورت توجه روان­شناسان نسبت به تنیدگی باشد. سووشون نوشتۀ سیمین دانشور آغازگر فصلی تازه در تاریخ داستان‌نویسی ایران به شمار می‌آید. نویسنده در این رمان اجتماعی- سیاسی، حوادث  و پیامدهای  زمان اشغال ایران از سوی انگلیسی‌ها را به زیبایی به نگارش درآورده است. دانشور در این داستان پرحرکت و ماجرا با نثری شاعرانه، دقیق و محکم، تصویری درونی و هنرمندانه از تحولات منطقه فارس در سال‌های جنگ دوم جهانی به دست می‌دهد. در این رمان هر کدام از شخصیت‌ها با مسائل و مشکلاتی روبه­رو می‌شوند و در برابر هر کدام از این وقایع و حوادث متناسب با شخصیت‌های درونی واکنش­هایی نشان می‌دهند. این پژوهش در زمینة شناسایی عوامل تنش‌زا (استرسورها) در رمان سووشون دانشور و راه­های مقابلۀ شخصیت‌ها با این عوامل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

"Stress" and Ways of Dealing with it and its Analysis in the Novel of Savušun by Simin Daneshvar

نویسندگان [English]

  • parvin gholamhoseini 1
  • hamid reza ghanooni 2
1 pnu
2 pnu
چکیده [English]

Fulfilling interdisciplinary studies and writing research papers on their topics by various researchers in the recent years was so significance in the domain of literature. One of these topics, reflecting science of psychology in literary works, and adapt it to the modern theories of many comparing them with the findings of modern psychology is so necessary; "Stress" is one of the concepts as, despite its widespread use, there are still no clear single concept to describe it. The word stress had been inserted and introduced in the domain of medical and psychiatric sciences trough the engineering fields. Regarding the engineering point of view, stress refers to an external factor which imposes on an object or an animal and changes in it. Concepts, causes and consequences of stress, as a complex scientific issue, have always attracted the attention of behavioral sciences' researchers. Broad range of stress factors, its destructive impacts on a country and health of an individual and the attractiveness of its scientific research, could be the logical reasons the psychologists to scrutinize the importance of stress. Savušun S. Daneshvar is initiating a new chapter in the history of Iranian fiction. The author of this socio-political novel had written the events and consequences of Iran occupied by the British. This writer had portrayed an image of the changes and developments of Fars Region during the World War II by a poetic, prose, and precise style. In this novel, each of the characters faces difficult issues as they will show different reactions toward each of these vents. This research aimed at determining the stress factors (stressors) in Savušun and showing the ways to deal with these factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • stress
  • Coping Strategies
  • literature
  • Savušun
  • Simin Daneshvar
قرآن
استورا، بنجامین (1377). تنیدگی یا استرس بیماری جدید تمدن. ترجمه پریرخ دادستان. تهران: انتشارات رشد.
حلوایی پور، زهره و مهدی نصرت آبادی (1393). «سلامت روان و ارتباط آن با فشار روانی و حمایت اجتماعی در دانشجویان دانشکده علوم پزشکی سیرجان». مجله پژوهشی سلامت جامعه. دوره هشتم، شماره 1، صص 54-45.
خداپناهی، محمدکریم و دیگران (1389). «روابط ساختاری بین حمایت اجتماعی و امیدواری در بیماران مبتلا به سرطان». مجله روان­شناسی. سال چهارم، شماره 3، صص 298-284.
خدایاری فرد، محمد (بی­تا). «کاربرد مثبت­نگری در روان درمان­گری با تأکید بر دیدگاه اسلامی». مجله روان­شناسی و علوم تربیتی. دوره جدید، سال پنجم، شماره 1، صص 164-140.
دانشور، سیمین (1348). سووشون. تهران: سپهر. چاپ نهم.
ساعتچی، محمود (1370). روان­شناسی در کار سازمان مدیریت. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
سلطانی، منظر؛ صادقی، طاهره (1391). «تصویرپردازی عاطفی(خشم و ترس در بوستان سعدی). فصلنامه تخصصی سبک­شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب). سال پنجم، شماره اول، شماره پیاپی 15، صص 350-329.
قبادی، حسینعلی (1383). «تحلیل درونمایه‌های سووشون از نظر مکتب‌های ادبی و گفتمان‌های اجتماعی». فصلنامه پژوهشی زبان و ادبیات فارسی. شماره سوم.
گلمن، دانیل (1383). هوش هیجانی. ترجمه نسرین پارسا. تهران: رشد.
گنجی، حمزه (1385). روان­شناسی عمومی. تهران: ساوالان.
محمدیان شعرباف، حمیدرضا؛ پازخ­زاده، شهناز (1381). «مقایسه عوامل تنیدگی­زا و شیوه­های مقابله با آن در دانش­آموزان». مجله روان­شناسی. سال ششم، شماره 2، صص 148-134.
نصیـرزاده، راضیـه؛ رسـول­زاده طبـاطبـایـی، کاظم (1388). «بـررسی رابطه بـاورهـای
مذهبـی بـا راهبـردهـای مقابلـه با تنیدگی در دانشجویان». افق دانش. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی گناباد. دوره 15، شماره 2،
صص 46-36.
وارد، جین کران ول (1373). غلبه بر استرس. ترجمه بابک مهر آیین. مشهد: جاودان خرد.
 
Snyder (2002). “Coping with terminal: the role of hopeful thinking”. Journal of palliative. Medicine 5 (6).
Goldston, S. E.; Morgan. W. P.  (1987). Exercise and mental health. Washington: hemisphere pub group.
  Darviso, G. C. and Neal, J. M. (1994). Abnormal psychology. New York: john wiley. Inc.
Rise, L. P. (1992). Stress and heath. Colifornia: brooks/ cole publishing.
Sheridan, C. L. and Radmacher (1992). Undsrsstanding stress. Bristol: chaoman and