تجلی مدرنیسم در آثار داستانی جبرا ابراهیم جبرا (با تکیه بر رمان‌های السفینه و البحث عن ولید مسعود)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی.

چکیده

مدرنیسم به تغییرات فرهنگی و زیبایی­شناختی در حوزه هنر و ادبیات پس از جنگ جهانی اول اطلاق می‌شود و پاسخی به حس در هم­ریختگی اجتماعی زمان خود است. در این دوره شیوه‌های هنری دچار تغییر و تحول اساسی شد. بر این اساس نویسندگان در مقاله حاضر به بیان ویژگی­های شاخص مدرنیسم در آثار داستانی جبرا پرداخته‌اند. او نویسندۀ متعهد و معاصر فلسطینی است که برای بیان حقایق تلخ سرزمین اشغالی و نیز بیگانگی انسان فلسطینی با خود و جهان پیرامونش از رویکردهای نوین داستان­پردازی و مکتب ادبی مدرنیسم بهره می‌گیرد و در قالبی جدید به بیان واقعیت­ها می‌پردازد. نویسندگان در این پژوهش که به روش تحلیلی – توصیفی تدوین شده است، در صدد پاسخ­گویی به این سؤال بوده‌اند که تحولات شکل ادبی مدرن چه تأثیری در خلق رمان‌های جبرا داشته است؟ فرضیۀ پژوهش بر این مدعا استوار است که او با تأثیرپذیری از گرایش­های مدرنیسم توانسته از شیوه‌های بیان سنتی فاصله بگیرد و متدهای نوینی را در ابعاد مختلف رمان­نویسی بیافریند. از نتایج این جستار می‌توان به حضـور مؤلفـه‌هایی چون چندآوایی بودن رمان، زمان گسسته و ذهنی، جریان سیال ذهن و عدم قطعیت در داستان­های مدرن جبرا اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of a Series of "Story (Qeseh), Game (Bazi), Happiness (Shadi)" with the Text Addressed Theory (Based on the Novels al-Safinah and Bahth an Walid Masud)

نویسندگان [English]

  • null null 1
  • s Rahimi Jokandan 2
2 Ph.D. Student of Arabic Language and Literature, Kharazmi University
چکیده [English]

As a response to the social chaos of its time, modernism refers to a set of cultural and aesthetic changes in the area of arts and literature after the World War I.  In this period, the artistic methods underwent fundamental changes. Accordingly, the authors have tried to address the defining characteristics of modernism in the fiction of Jabra. He is a committed contemporary Palestinian poet who has used the modern approaches to story-telling and the literary school of modernism to describe the bitter realities of war in his occupied land and the alienation of the Palestinian men from themselves and the world around them. The authors of this analytical-descriptive study have tried to answer the question how the modern literary developments have influenced the novels of Jabra. Having been influenced by the modernist trends, it was hypothesized that he was detached from the traditional methods of novel writing which led him to the creation of new different methods. The findings of this study showed that components such as polyphonic effects, non-linear timelines, stream of consciousness, and uncertainty were present in modern novels of Jabra.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modernism
  • Jabra Ibrahim Jabra
  • novel
  • Palestine
  • Polyphony
بیات، حسین (1387). داستان‌نویسی جریان سیال ذهن. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
پاینده، حسین (1383). مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان. تهران: انتشارات روزگار.
جبرا، ابراهیم جبرا (1985). البحث عن ولید مسعود. ط3. بغداد: مکتبه الشرق الاوسط.
ــــــــــ (2008). السفینه. ط 5. بیروت: دار الآداب للنشر و التوزیع.
ــــــــــ (1988). الفن و الحلم و الفعل. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر.
ــــــــــ (1978). ینابیع الرؤیا. بیروت:
المؤسسه العربیه للدراسات و النشر.
حاج، سمیر فوزی (2005). مرایا جبرا ابراهیم جبرا و الفن الروائی. بیروت: المؤسسه العربیه للدراسات و النشر.
حسین، سلیمان (1999). مضمرات النص و الخطاب دراسة فی عالم جبرا ابراهیم جبرا الروائی. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
زرشناس، شهریار (1386). پیش درآمدی بر رویکردها و مکتبهای ادبی: دفتر دوم از عصر رئالیسم تا ادبیات پسامدرن. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عزیزی، وفیق (2013). أنکلوساکسونیه جبرا إبراهیم جبرا فی الأدب الحدیث.
مقدادی، بهرام و بوبانی، فرزاد (پاییز و زمستان 1382). «جویس و منطق مکالمه؛ رویکردی باختینی به اولیس جیمز جویس». پژوهش زبان­های خارجی. شماره 15.
ملاابراهیمی، عزت (1382). فرهنگ معاصر فلسطین شخصیت­ها و جنبش­ها. تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه­سازان نور.
مونسی، آزاد و ملاابراهیمی، عزت (1392). رمان پایداری فلسطین. تهران: دانشگاه تهران.
نوبخت، محسن (پاییز و زمستان 1391). «چندآوایی و چند شخصیتی در رمان پسامدرن ایران با نگاهی به اسفار  کاتبان از ابوتراب خسروی». مجله زبان شناخت. سال 3 . شماره 2.