بررسی مجموعۀ «قصه، بازی، شادی» با رویکرد خوانندۀ درون‌متن

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز.

چکیده

هر نویسنده‌ به هنگام آفرینش یک اثر، مخاطبی فرضی دارد که به ‌مقتضای حال و مقام او می‌نویسد. این مخاطب که در اصطلاح نقد ادبی «مخاطب درون‌متن» نامیده می‌شود، بعدها نظر بسیاری از منتقدان را به خود جلب کرد تا اینکه نظریه‌ای با همین عنوان شکل گرفت. پیرو اقبال نظریه‌پردازان به این رویکرد، ایدن چمبر با مقالۀ تأثیرگذار خود، «مخاطب درون‌متن»، این مقوله را به ‌طور جدی در ادبیات کودک مطرح کرد. در حقیقت، نقد و تفسیر آثار کودکانه با رویکرد مخاطب درون‌متن، می‌تواند میزان کودکانه‌ بودن یک اثر را آشکار ‌کند. از آنجا که مجموعۀ ده ‌جلدی قصه، بازی، شادی مرتضی‌خسرونژاد، از نمونه‌های برجستۀ ادبیات داستانی کودکانه است، به‌منظور تبیین جایگاه کودک، مخاطب درون آثار با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت.
با توجه به بررسی انجام‌شده می‌توان گفت لحن، زبان، ساختار و عناصر طرح ‌شده در اثر و به ‌طور‌ کلی سبک قصه‌ها، حضور کودک خردسالی را در آنها نشان می‌دهد و پس از عنصر سبک، به‌ ترتیب، زاویۀ ‌دید، طرفداری و سرانجام شکاف‌های گویا در کشاندن کودک به درون متن سهیم هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of a Series of "Story (Qeseh), Game (Bazi), Happiness (Shadi)" with the Text Addressed Theory

نویسندگان [English]

  • somayeh rezaee 1
  • s Hessampour 2
1 student
2 Assosiate Professor of Persian Language and Literature, Shiraz University
چکیده [English]

Each writer for creating a literary work has a hypothetical addressee in his / her main thta s/he creates a work for that imaginative person. These addressees called the intertext addressees or the text addressed. After times this person become very important for critics as far as formed a theory that named in the text addressed. Following the theorists of this approach, this issue was seriously presented in the literature of children by introducing the effective article of Iden Chamber called Intertext addressees or the text addressed. In fact, analyzing and interpreting the childish works regarding this approach can show that whether a literary work was useful for the children or not?  Since Story (Qeseh), Game (Bazi), Happiness (Shadi) in ten series written by Morteza Khosrownejad is one of the best works of children, so the intertext addresses were analysed in order to show the place of children. We want to analyzing them according to in the text addressed theory in order to show their childish level. With due attention to the studied done in this domain, it can be said that tone, language, structure and the elements mentioned in these works as well as the style of these kinds of stories show the small children in these texts. After studying the style, point of view, partiality and the available gaps are important in the stories of children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Latent Readers
  • Gheseh
  • Bazi
  • Shadi
  • Morteza Khosrownejad
  • Iden Chamber
چمبرز، ایدن (1387). خواننده دورن کتاب: دیگرخوانی‌های ناگزیر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حری، ابوالفضل (1392). روایت‌شناسی: راهنمای درک و تحلیل ادبیات داستانی. تهران: لقاءالنور.
حسام‌پور، سعید (1389). «بررسی خوانندۀ نهفته در داستان‌های احمد اکبرپور (بر پایۀ نظریۀ ایدن چمبرز)». مطالعات ادبیات کودک. سال اول. شماره اول.
خسرونژاد، مرتضی (1388). آی بدو که دوغ آوردم، قصۀ دروغ آوردم. تصویرگر: علی مفاخری. تهران: آستان قدس رضوی.
(1388). اون شب که بارون اومد/ موشه لب بوم اومد. تصویرگر: علی خدایی. مشهد: آستان قدس رضوی.
(1388). با این صدای زنگوله/ گربه پیشی چه شنگوله. تصویرگر: اکبر نیکان‌پور. مشهد: آستان قدس رضوی.
 (1388). پسرا شیرن، مثل شمشیرن/ دخترا موشن، مثل خرگوشن. تصویرگر: راشین خیریه. مشهد: آستان قدس رضوی.
(1388). دلت می‌خواد ماست بخری؟ یه قصۀ راست بخری؟. تصویرگر: امین حسن‌زاده.
مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
 (1388). عروس من از تو/ آواز تو از من. تصویرگر: راشین خیریه. مشهد: آستان قدس رضوی.
 (1388). من که ماه بلند آسمونم/ چرا باید همه اش تنها بمونم. تصویرگر: علی خدایی. مشهد: آستان قدس رضوی.
(1388). منم موش گرسنه/ می‌خورمت درسته. تصویرگر: علی مفاخری. مشهد: آستان قدس رضوی.
(1388). منو بخوری چاق می‌شی/ شغال توی باغ می‌شی. تصویرگر: اکبر نیکان­پور. مشهد: آستان قدس رضوی.
(1388). میای با من دوست بشی/ سوار اتوبوس بشی؟. تصویرگر: امین حسن‌زاده. مشهد: آستان قدس رضوی.
شمیسا، سیروس (1383). معانی. تهران: میترا.
مارتین، والاس (1382). نظریه‌های روایت. ترجمۀ محمد شهبا. تهران: هرمس.
میرصادقی، جمال (1391). زاویۀ دید در داستان. تهران: سخن.
نورتون، دونا (1382). شناخت ادبیات کودکان: گونه‌ها و کاربردها، از روزن چشم کودک. ترجمة منصوره راعی. تهران: خانه ترجمة کودکان و نوجوانان.
نیکولایوا، ماریا (1387). فراسوی دستور داستان: دیگرخوانی‌های ناگزیر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.