در روان تحلیلگری سنتی و جدید بسیاری از مفاهیم و نظریهها به طور مستقیم با مفهوم ناهشیار ارتباط دارند. در این میان مکانیزمهای دفاعی فروید جهت تبیین عملکرد دفاعی دستگاه روانی در برابر اضطراب و تنیدگی معرفی شدهاند. این پژوهش به بررسی مکانیزمهای دفاعی روانشناختی در رمان پل معلق اثر محمدرضا بایرامی میپردازد. بیشتر آثار بایرامی سبکی رئالیستی دارد. پل معلق که یک رمان جنگی، اجتماعی و روانکاوانه است که براساس تجربه بایرامی از جنگ تحمیلی و برخورد وی با پلی ویران در منطقه تلهزنگ در میان کوههای لرستان، نگاشته شده است. این اثر را میتوان از جنبههای مختلف از جمله روانکاوی فروید مورد مطالعه قرار داد. از مهمترین مؤلفههای نظریة فروید مکانیزمهای دفاعی است که بیمار در مواقع اضطرابانگیز به آنها متوسل میشود. نظر به اینکه جنگ منبع عظیم استرس، اضطراب و ناکامی است؛ خواه ناخواه این مؤلفهها در آثار جنگ نیز بروز مییابد. از آنجا که این مهم مورد توجه پژوهشگران حوزه دفاع مقدس قرار نگرفته است، در این پژوهش به تحلیل شخصیت «نادر» براساس نظریات فروید و بهرهگیری از انواع مکانیزمهای دفاعی در جهت بهبود اوضاع روحی وی پرداخته شده است. با توجه به کمبود مطالعات در مورد رمانهای جنگ بالاخص از دیدگاه روانکاوی، این مقاله نشان میدهد که برخی از رمانهای جنگ، دارای ظرفیتهای بیشماری برای تحلیلهای روانکاوی به ویژه در زمینه مکانیزمهای دفاعی هستند. در پایان مشخص میشود که نادر، با بهرهگیری از مکانیزمهای دفاعی مذکور موفق میشود بر روانرنجوری خویش غلبه یابد.