بررسی ویژگی‌های زبانِ‌ زنانه در مقایسه با زبان ِمردانه در ترجمه رمان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو/پیام نور

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

چکیده

در مورد ­ویژگی­های ­زبانِ ­زنانه ­و سبک ­آن، ­آثار و دیدگاه­های ­متفاوتی ­وجود­ دارد. لازم به ذکر است که با توجه به سبک اخلاقی و اعتقادی بانوان ایرانی، فرهنگ نقش عمده­ای در روند ترجمه دارد. در این پژوهش ­به بررسی ویژگی­های ­زبان ِزنانه ­و مردانه در ترجمۀ رمان تأکید شده ­­­­است. بنابراین، 10 رمان ترجمه­­شده ­از زبان ­انگلیسی ­به زبان ­فارسی­­ به­عنوان نمونه انتخاب ­شد. یافته­های پژوهش بر مبنای الگوهای لیکاف و فرکلاف شکل­ گرفت و تأثیرات احتمالیِ سبک ­و نگرشِ ­­زنانه ­در ترجمۀ ­رمان ­بررسی ­شد. ابتدا متغیرهای­ زبان­شناختی ­مورد تأیید خبرگان­ قرار­ گرفت و سپس ­تمامی این متغیرها در تک­تک ­رمان­ها مطالعه ­شد. در پایان تعداد کاربرد ­متغیرهای ­زبان­ زنانه در مقایسه با زبان مردانه در ترجمۀ رمان استنتاج­ شد. نتایج پژوهش در قالب­ جدول­هایی ­ارائه­ شد و سرانجام، مشخص­ شد که همانند الگوی لیکاف، کاربرد ­متغیرهای­ زبان­شناختی ­درنگ، احساسات، تغییر لحن، عبارات خطابی، رنگ ­و توصیف ­فضا، عبارات ­جنسیت­زده، عبارات غیرکلامی، تردید، احساسات ­و همدلی، جمع ­­مکسر، سکوت، اسامی ­مصغر و مشارکت ­در ترجمه زنان بیشتر است، اما نسبت تفاوت کاربرد متغیر ادب  به اندازه الگوی لیکاف نیست و متغیر قطع گفتار در زبانِ ­زنانه ­و مردانه، برخلاف الگوی فرکلاف، در این پژوهش­ تقریباً مساوی است. کاربرد متغیرهای لطیفه­گویی­ و هرزه­گویی نیز در زبان مردانه بیشتر است، اما نسبت به گذشته کاربرد کمتری دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the Characteristis of Female Language in Contrast Male Language

نویسندگان [English]

  • zahra taghadomi noghani 1
  • ebrahim ezati 2
1 student/payame noor
2 Assistant Professor
چکیده [English]

There are different opinions and works about language specifications and female work's style. It must be noted that culture has an important role in the style and trend of translation due to the ethical points of Iranian Women. This research has been emphasized to study the specifications of  male and female in the translation of novels.Therefore, 10 novels translated from English language to Persian language were chosen as the sample of this study. The results of research were formed based on Laykoff and Fairclough’s models and the possibility effects of women’ style and idea was considered in the translation of novels. First, linguistic variables was conformed by experts. Then all linguistic variables wee studied in each novel. At the end, the number of female linguistic variables in contrast to the male ones were extracted in the novels' translation. The research’s results was presented in the form of tables and finally, it was determiined that using the linguistic variables such as pause, emotion, change of tone, addressed phrases, color and description of space, gender phrases, nonverbal phrases ,doubt, feelings and empathy, plural forms ,silence ,diminutive nouns and partnership are so high in women's translation like Lakokoff’s model .However ,ratio of difference in using politeness variable is not similar to Lakoff’ model and in this thesis, the variable of speech break is equal between male and females' translations which is in contrast to Fairclough ’s model. Using variables such as telling jokes are more in male's translation but the level of its usgae compared to past is so low

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender
  • Female Language
  • Male Language
  • translation
اعلمی، منیژه؛ صباح، مریم (1391). «جنسیت­ و تفاوت­ گفتمان: بررسی نشانه­های گفتمانی در مکالمات روزمرۀ سخنوران زن و مرد فارسی­زبان». فصلنامه علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی. دانشکده ادبیات و زبان­های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج. سال چهارم، شماره 10.
اورول، جورج (1389). 1984. ترجمه حمیدرضا بلوچ. تهران: انتشارات مجید.
(1382). قلعه حیوانات. ترجمه حمیدرضا بلوچ. تهران: نشر مجید.
ـ (1389). روزهای برمه. ترجمه زهره روشنفکر. تهران: نشر مجید.
برونته، امیلی (1370). عشق هرگز نمی­میرد. ترجمه هادی ریاضی. تهران.
خان­جان، علیرضا (1390). «پیشنهاد الگویی ­برای تحلیل ­انتقادی ترجمه». فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه. شماره 2.
دی آنجلس، باربارا (1385). رازهایی درباره مردان. ترجمه هادی ابراهیمی. تهران: نسل نواندیش.
رضوانی، رضا؛ احمدیان، محبوبه (1389). «نقش تفاوت­های جنسیتی ­در کیفیت ترجمه، بررسی سبک نگارش مترجمان زن و مرد». مجله مطالعات ­زبان ­و ترجمه. شماره 2.
رهبر، بهزاد و همکاران (1391). «رابطه جنسیت و قطع گفتار: بررسی­ جامعه­شناختی». فصلنامه پژوهش­های ­زبان ­و ادبیات تطبیقی. دوره 3، شماره 4 (پیاپی 12)، صص 135، 147.
سالینجر، جروم دیوید (1387). فرانی و زویی. ترجمه میلاد ذکریا. تهران: نشر مرکز.
شریفی­نیا، مسعود؛ زند، فاطمه (1392). «تأثیر زبان زنانه و نگرش­های فرهنگی– جنسیتی ترجمه». فصلنامه ­مطالعات ­­زبان و ترجمه. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. شماره 3.
شلدون، سیدنی (1373). هیچ چیز جاودانه نیست. ترجمه فریده مهدوی دامغانی. تهران: نشر درسا.
ــــــــــ (1389). ترس از تاریکی. ترجمه میترا میرشکار. تهران: نشر کوشش.
گری، جان (2001). مردان مریخی، زنان ونوسی. ترجمه مهدی قراچه داغی. تهران: انتشارات ذهن.
مارگالین، فیلیپ (1386). بانو در آینه. ترجمه فرزانه قوجلو. تهران: انتشارات نگاه.
محسنی، محمدجواد (1391). «جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف». معرفت و فرهنگ اجتماعی. سال سوم، شماره سوم، صص 83-63.
موام، سامرست  (1382). دیروز و امروز. ترجمه عبدالحسین شریفیان. تهران: انتشارات چشمه.
نیکوبخت، ناصر و دیگران (1391). «روند تکوین سبک زنانه در آثار زویا پیرزاد تحلیلی بر پایه سبک­شناسی فمنیستی». فصلنامه نقد ادبی. سال 5، شماره 18، صص 152-119.
Amanda, C. (2010). Venus Vs. Mars: Gender differences in writing. Retrieved October 28, 2010. from http://www.linkghub.elsevier.com
Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. London & New York: Longman.
Lahiri, J. C. (1994). Language engineering and translation: Consequences of Automation: Volume 1. Amsterdam: John Benjamin.
Lakoff, R. (1990). Extract from language and woman‘s place. In D.Cameron (Ed.). The Feminist critique of language: A reader (pp.221-234). London & New York: Routledge.